IaaS چیست؟ آشنایی با قابلیت‌ها و کاربردهای زیرساخت به عنوان سرویس

زیرساخت به عنوان سرویس یا IaaS از اصطلاحاتی است که در حوزه رایانش ابری بسیار شنیده می‌شود. IaaS چیست، به چه کار می‌آید و چه کمکی به سازمان‌ها می‌کند؟ در این مقاله پاسخی برای این سوال‌ها می‌یابیم و به مزایا و چالش‌های آن می‌پردازیم.

IaaS چیست؟

تا پیش از آنکه IaaS مطرح شود، سازمان‌ها مجبور بودند برای سرورهای خود، سخت‌افزارهای مورد نیاز را خریداری کرده و سپس راه‌اندازی و نگهداری کنند. همین موضوع، از یک سو هزینه‌های بالا و صرف زمان طولانی را برای سازمان‌ها به همراه داشت و از سوی دیگر نیاز به استخدام متخصصان خبره را به آنها تحمیل می‌کرد. علاوه بر این، افزایش امکانات و قابلیت‌های سرورها در آینده، باز هم نیاز به صرف هزینه، زمان و تخصص داشت. اما با مطرح شدن IaaS پاسخ‌هایی برای تمامی این چالش‌ها به میان آمد.

زیرساخت به عنوان سرویس (infrastructure as a service) یا IaaS راهکاری برای ارائه منابع رایانش ابری به سازمان‌ها، اشخاص و شرکت‌ها است. به کمک این سرویس، منابعی شامل فضای ذخیره‌سازی، پردازنده، رم و شبکه، در اختیار سازمان‌ها قرار می‌گیرد و سازمان تنها به اندازه نیاز خود از منابع بهره‌مند می‌شود و هزینه ‌آنها را می‌پردازد. IaaS موجب می‌شود سازمان‌ها بدون نیاز به صرف هزینه برای خرید و نگهداری سخت‌افزارها، از زیرساخت‌های پردازشی مورد نیاز با آپ‌تایم و پایداری بسیار بالا بهره‌مند شوند. علاوه بر این به لطف مقیاس‌پذیری، امکان افزایش یا کاهش منابع در هر زمان را در اختیار مدیران سازمان‌ها قرار می‌دهد. در زیرساخت به عنوان سرویس، ارائه‌دهنده خدمات ابری، زیرساخت‌های ارائه شده به مشتریان را مدیریت می‌کند؛ در حالی که شما به عنوان استفاده کننده از سرویس، نصب، پیکربندی و مدیریت نرم‌افزارهای مورد نیاز خود را به عهده می‌گیرید.

زیر ساخت به عنوان سرویس مشابه دیگر سرویس‌های رایانش ابری می‌تواند به ۳ حالت خصوصی، عمومی‌ و ترکیبی پیاده‌سازی شود. در IaaS خصوصی، منابع تنها از طریق شبکه داخلی سازمان‌ها به اشتراک گذاشته می‌شوند. IaaS عمومی منابع را از طریق اینترنت بین کاربران به اشتراک می‌گذارد. IaaS ترکیبی هم می‌تواند بسته به هدف‌گذاری سازمان، منابع را از طریق ابرهای خصوصی و نیز عمومی بین کاربران به اشتراک بگذارد.

اگر قصد دارید با اصطلاحات حوزه کلاد آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «رایانش ابری چیست؟» را مطالعه نمایید.

تفاوت PaaS و SaaS با IaaS چیست؟

در کنار نام IaaS احتمالا نام دو واژه دیگر هم به گوشتان خورده و این سوال برایتان مطرح شده که تفاوت PaaS و SaaS با IaaS چیست؟

PaaS یا «پلتفرم به عنوان سرویس» یک محیط توسعه و پیاده‌سازی کامل در محیط ابری محسوب می‌شود و از یک اپلیکیشن ساده تا اپلیکیشن‌های پیچیده سازمانی مبتنی بر رایانش ابری را در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهد. نکته مهم این است که PaaS، سرویس IaaS یعنی زیرساخت‌های پردازشی،، فضای ذخیره‌سازی ابری و شبکه را هم در بر می‌گیرد؛ اما در کنار آن امکاناتی از جمله ابزارهای توسعه، سیستم‌های مدیریت پایگاه داده و میان‌افزارها را هم شامل می‌شود.

PaaS به گونه‌ای طراحی شده تا از تمامی فرایند چرخه عمر اپلیکیشن‌ها شامل ساخت، تست، پیاده‌سازی، مدیریت و آپدیت‌ها پشتیبانی نماید. علاوه بر این به کسب‌وکارها کمک می‌کند از پیچیدگی‌ها و هزینه‌های خرید و مدیریت لایسنس نرم‌افزارها، میان‌افزارها، کانتینر ارکستریتورها از جمله کوبرنتیز، زیرساخت‌های اساسی اپلیکیشن‌ها یا دیگر ابزارهای توسعه‌دهندگان فارغ شوند. به عبارتی می‌توان گفت که به لطف «پلتفرم به عنوان سرویس» کسب‌وکارها تنها مدیریت داده‌های خود را به عهده می‌گیرند و اپلیکیشن‌های خود را توسعه می‌دهند و معمولا ارائه‌کننده سرویس ابری می‌تواند هر چیز دیگری را مدیریت نماید.

SaaS یا «نرم‌افزار به عنوان سرویس» علاوه بر این‌که خدمات IaaS و PaaS را شامل می‌شود، به کاربران امکان اتصال و استفاده از اپلیکیشن‌های مبتنی بر رایانش ابری را بر بستر اینترنت می‌دهد. در SaaS تمامی زیرساخت‌های اساسی، اطلاعات نرم‌افزارهای اپلیکیشن و داده‌های مربوط به آنها و میان‌افزارها، در کلود سرور نگهداری می‌شوند. در SaaS،‌ ارائه‌دهنده خدمات ابری، مدیریت نرم‌افزارها و سخت‌افزارهارا به عهده می‌گیرد و در دسترس بودن و امنیت اپ‌ها و داده‌ها را تضمین می‌کند.

معماری IaaS

IaaS از مجموعه‌ای از منابع فیزیکی و مجازی تشکیل شده که در کنار هم منابع مورد نیاز برای پاسخ‌گویی به نیازهای کاربران را فراهم می‌کند. معماری IaaS در ۴ مولفه سرورهای فیزیکی، پردازش، شبکه و استوریج قابل بررسی است.

سرورهای فیزیکی در معماری IaaS چیست؟

یکی از جنبه‌های معماری، نحوه دسترسی به سرورهای فیزیکی است. سازمان‌ها گاه تصمیم می‌گیرند که به بخشی از سرورهای ابری فیزیکی خود یا تمامی آنها دسترسی داشته باشند. به همین دلیل در معماری IaaS، سه رویکرد خصوصی، عمومی و ترکیبی مطرح می‌شود که کمی قبل‌تر به آن پرداختیم.

در IaaS عمومی کاربر نهایی دسترسی مستقیم به سرورهای فیزیکی ندارد؛ چرا که سرورها در مکان مورد نظر ارائه‌کننده خدمات کلاد نصب شده‌اند. در IaaS خصوصی اما سرورها در محل سازمان پیاده‌سازی می‌شوند و به این ترتیب سازمان دسترسی فیزیکی به سرورها دارد. در IaaS ترکیبی، برخی از سرورها در مکان سازمان قرار گرفته‌اند و برخی دیگر از طریق اینترنت در دسترس هستند. این‌که کدام راهکار مناسب‌تر باشد، کاملا بستگی به سیاست‌های سازمان‌ها دارد؛ البته توضیحات مربوط به این سیاست‌ها در این مطلب نمی‌گنجد.

پردازش در معماری IaaS چیست؟

در زیرساخت به عنوان سرویس، معماری کلی سخت‌افزار پردازشی بسیار مشابه سایر سرورها است؛ یعنی سرورها به شکل مشابه از کامپیوترهای قدرتمندی تشکیل شده‌اند که شامل پردازنده‌های متعدد، صدها یا هزاران گیگابایت رم و صدها یا هزاران ترابایت فضای ذخیره‌سازی هستند. ارائه‌دهندگان خدمات IaaS با قرار دادن سرورها در کنار یکدیگر، امکانات پردازشی را با پایداری بالا در اختیار کاربران قرار می‌دهند. به این منظور از طریق مجازی‌سازی، ماشین‌های مجازی متعدد (به نام VM یا به اصطلاح Instance) ایجاد می‌شود که هر کدام از آنها نقش یک سرور را به عهده خواهند داشت. هر ماشین مجازی می‌تواند سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌های مختص خود را داشته باشد.

بسته به نوع کاربرد، روش‌های مختلفی برای ایجاد ماشین‌های مجازی و نیز معماری آنها وجود دارد. به عنوان مثال توسعه‌دهندگان، از کوبرنتیز برای کانتِینری کردن کدهای خود استفاده می‌کنند. هر یک از کانتینرها مشابه ماشین‌های مجازی کوچک‌تر و سبک‌تری هستند که فقط یک هدف (مثلا اجرای یک اپلیکیشن) را دنبال می‌کنند. کوبرنتیز در نهایت به لطف امکان ارکستریشن، این کانتینرها را برای توسعه‌دهندگان مدیریت می‌کند تا به سادگی بتوان مقیاس اپلیکیشن‌ها را بر اساس نحوه استفاده،‌ افزایش یا کاهش داد. بخش پردازشی در IaaS همچنین می‌تواند قابلیت‌هایی از جمله Load balancing برای توزیع خودکار ترافیک شبکه را نیز به کاربران ارائه دهد. در صورتی که می‌خواهید در مورد کانتینر بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «کانتینر چیست؟» را مطالعه نمایید.

یکی از مزایای دیگری که در بحث پردازشی مطرح می‌شود، امکان افزایش یا کاهش منابع در هر لحظه از سرویس است. سناریویی را تصور کنید که به دلیل افزایش بار کاری در یک رویداد خاص (مثلا یک فروشگاه در شب عید)، به یک‌باره سایت با ترافیک شدید مواجه می‌شود. در این صورت می‌توان به سرعت و در حین استفاده از سرویس، منابع مورد نیاز از جمله پردازنده، رم، فضای ذخیره سازی و پهنای باند شبکه را افزایش داد. حتی در صورتی‌که بخشی از منابع، اضافه‌تر از نیاز باشد، به شکل مشابه امکان کاهش منابع وجود دارد تا بتوان در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرد.

شبکه در معماری IaaS چیست؟

شبکه در معماری IaaS نوعی از شبکه است که به شکل مجازی تعریف می‌شود. یک شبکه فیزیکیَ، ارتباط بین سیستم‌ها را از طریق کابل‌ها و سخت‌افزارهای دیگر از جمله سوییچ‌ها، روترها و فایروال‌ها برقرار می‌کند اما شبکه مجازی ارتباط بین سیستم‌ها را به بستر اینترنت گسترش می‌دهد. به عنوان مثال با استفاده از شبکه‌هایی که به طور مجازی ایجاد شده‌اند، سیستم‌های فیزیکی، ماشین‌های مجازی و دیتابیس‌ها می‌توانند با یکدیگر در هر جای جهان ارتباط امن و رمزنگاری شده داشته باشند.

در شبکه‌های مجازی می‌توان سخت‌افزارهای فیزیکی (شامل کارت‌های شبکه، سوییچ‌ها، روترها و فایروال‌ها) را به شکل نرم‌افزاری و مجازی تعریف و پیاده‌سازی کرد و کانفیگ‌های مورد نظر را روی هر یک از آنها اعمال نمود. این راهکار موجب می‌شود بدون نیاز به خرید سخت‌افزارهای گران‌قیمت شبکه مجازی را طراحی و پیاده‌سازی کرد و حتی در آینده ساختار آنها را تغییر داد.

استوریج در IaaS چیست؟

موضوع دیگری که برای بسیاری از کاربران مطرح می‌شود این است که استوریج در IaaS چیست و چه دسته‌بندی‌هایی را شامل می‌شود؟ استوریج خود شامل ۳ نوع است: فایل استوریج، آبجکت استوریج و بلاک استوریج. ذخیره‌سازی فایل یا فایل استوریج مشابه همان مفهومی را دارد که در دنیای سخت‌افزار شاهد هستیم؛ یعنی راهکار ذخیره‌سازی برای نگهداری یک موجودیت تحت عنوان هر فایل. در فایل استوریج شاهد ذخیره‌سازی در آدرس مشخص به صورت سلسله‌مراتب (مثلا مسیر /home/photos/myphoto.jpg) هستیم.

رویکرد آبجکت استوریج اما متفاوت است و برخلاف فایل استوریج، بر محدودیت آدرس‌دهی سلسله مراتبی مبتنی نیست و از یک سیستم فایل مسطح استفاده می‌کند. این روش موجب می‌شود بتوانیم حجم بسیار زیادی از داده‌ها را بدون نیاز به ساختار آنها ذخیره کنیم. آبجکت استوریج با کل اشیاء ذخیره شده در شبکه سر و کار دارد. این آبجکت‌ها می‌توانند شامل فایل‌های تصویر، لاگ‌ها یا فایل‌های HTML باشند. مزیت آبجکت استوریج در این است که روند بسیار ساده‌ای برای ذخیره محتوا دارد و از سوی دیگر در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌‌کند.

بلاک استوریج در لایه ای پایین‌تر از فایل استوریج و آبجکت استوریج قرار می‌گیرد. در این راهکار، هر فایل به بلوک‌های جداگانه تقسیم می‌شود و هر یک از این بلوک‌ها به عنوان یک واحد جداگانه دیتا نگهداری می‌شوند. هر بلوک یک آدرس جداگانه دارد و دیتا به قطعات کوچک‌تر تقسیم شده و به صورت توزیع شده ذخیره می‌شود. به این ترتیب هر زمان که نیاز به فایل باشد، از بلوک‌های مختلف جمع‌آوری می‌شود. سرویس‌های مبتنی بر بلاک استوریج امکان دسترسی به دستگاه‌های سنتی مبتنی بر بلاک استوریج از طریق شبکه را فراهم می‌کند تا داده‌ها را در اختیار ماشین‌های مجازی قرار دهند. مزیت بلاک استوریج نسبت به دو روش دیگر فایل استوریج و آبجکت استوریج در این است که سرعت انتقال داده بالاتری دارد اما از سوی دیگر چندان کاربر پسند نیست.

بسیاری از دیتاسنترها از سیستم ذخیره‌سازی فایل استوریج و بلاک استوریج بهره می‌برند. اما این دو نوع استوریج با محدودیت‌هایی در زمینه مقیاس‌پذیری، کارایی و ماهیت توزیع‌شده ابر مواجه هستند. برخی دیگر از دیتاسنترها از آبجکت استوریج برای ذخیره‌سازی بهره می‌برند که بسیار مقیاس‌پذیر است و راهکار بهینه‌تری برای ذخیره‌سازی در فضای ابری محسوب می‌شود. علاوه بر این آبجکت استوریج دسترسی بسیار راحت‌تر داده‌ها روی پروتکل HTTP را به همراه دارد و با رشد مقیاس، کارایی نیز افزایش می‌یابد.

کاربردهای IaaS چیست؟

در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که کاربردهای IaaS چیست. IaaS می‌تواند راهکاری ابری برای هر سازمان با عملکردهای متنوع و حتی ابعاد کاری مختلف داشته باشد. در ادامه کاربردهای زیرساخت به عنوان سرویس در حوزه‌های مختلف را تشریح می‌کنیم.

• هاستینگ وبسایت: توسعه‌دهندگانی که در پی دسترسی همیشگی، مطمئن و پر سرعت مشتریان و کاربران به وبسایت خود هستند، می‌توانند از مزایای IaaS بهره ببرند و از چالش‌های هاست‌های اشتراکی رها شوند. زیرساخت به عنوان سرویس همچنین از یک سو به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که همزمان با رشد کسب‌وکار بتوانند ابعاد وبسایت را به سرعت و به سادگی گسترش دهند و از یک سو از آپ‌تایم بالا و پایداری سرویس‌های خود اطمینان داشته باشند.
• استارتاپ‌ها: کسب‌وکارهای نوپا یا کوچک، با کمک IaaS، از یک سو می‌توانند از هزینه‌های بالای خرید و نگهداری سخت‌افزار و نرم‌افزار دوری کنند و از سوی دیگر با زیر ساخت به عنوان سرویس، پاسخی برای رشد سریع خود بیابند.
• فرایند تست و توسعه: زیرساخت به عنوان سرویس به تیم‌های توسعه‌دهندگان نرم‌افزار این امکان را می‌دهد که فرایندهای تست و توسعه نرم‌افزارهای خود را به فرایندهای کوچک‌تر تقسیم کنند و به این ترتیب اپلیکیشن‌های خود را با سرعت بالاتری روانه بازار نمایند.
• ذخیره‌سازی و بکاپ: IaaS به سازمان‌ها کمک می‌کند از پیچیدگی‌ها، هزینه‌ها و مخاطرات فرایند ذخیره‌سازی و بکاپ‌گیری در سخت‌افزارهای موجود در محل سازمان رها شوند و در عوض این فرایندها را به سرویس‌های ابری منتقل نمایند.

• نرم افزارهای تحت وب: به طور کلی می‌توان گفت که اکثر زیرساخت‌های برنامه‌های تحت وب در جهان بر IaaS مبتنی هستند. سازمان‌هایی که از برنامه‌های تحت وب استفاده می‌کنند، می‌توانند برای تامین منابع زیرساخت مورد نیاز و پیاده‌سازی سرویس‌ها، از IaaS بهره ببرند. برای نرم‌افزارهای تحت وب نیز قابلیت تغییر میزان منابع یکی از مزایای مهم محسوب می‌شود و می‌‌توان با بالا رفتن تعداد کاربران و قابلیت‌های اپلیکیشن‌ها به سادگی منابع را افزایش یا حتی برای کنترل هزینه‌ها کاهش داد. مزیت دیگر IaaS در این حوزه، آپ‌تایم بالا و اطمینان از پایداری سرویس است.
• توسعه و نگهداری اپلیکیشن‌ها: زیر ساخت به عنوان سرویس امکان پشتیبانی مورد نیاز برای وب اپلیکیشن‌ها را فراهم می‌کند. وب اپلیکیشن‌ها به کمک این سرویس به سادگی پیاده‌سازی می‌شوند و در آینده با افزایش تقاضا می‌توان منابع مورد نیاز زیرساختی را افزایش داد. همین موضوع سبب می‌شود هزینه سرویس‌های مورد نیاز کاهش و از سوی دیگر، قابلیت اطمینان اپلیکیشن‌ها افزایش یابد.
• نیازهای محاسباتی پیشرفته: در سازمان‌های بزرگ زمانی که حجم کار بالا می‌رود، قطعا نیاز انکار نشدنی به محاسبات با کارایی بالا (HPC یا High performance Computing) به وجود خواهد آمد. برای مثال محاسبات علمی، مدل‌سازی‌ها و طراحی محصولات به چنین محاسبات سنگینی نیاز دارند و IaaS می‌تواند با پایداری بالا پاسخی برای این نیازها باشد.
• اجرای پروژه‌های دانشجویی: در گذشته، اگر دانشجویی قصد داشت برای پروژه‌های خود از سرور استفاده کند، باید هزینه بالایی را متحمل می‌شد یا در صورت امکان، از توان سرورهای دیگر (مثلا در دانشگاه) استفاده می‌کرد. زیرساخت به عنوان سرویس اما این امکان را در اختیار دانشجویان می‌گذارد که با صرف هزینه‌ای کم، از توان سرورهای قدرتمند ابری بهره‌مند شوند و به راحتی پروژه خود را پیاده‌سازی نمایند.
• پروژه‌های کوتاه مدت: با این سرویس حتی افراد یا سازمان‌هایی که برای مدت کوتاه نیاز به زیرساخت‌های پردازشی دارند، به سادگی می‌توانند از خدمات ابری بهره‌مند شوند. علاوه بر این به لطف کلاد سرور نیازی به صرف هزینه بالا برای خرید، نگهداری و راه‌اندازی سرور نخواهد بود.
• ذخیره‌سازی، تجزیه و تحلیل داده‌های عظیم: در بسیاری از سرویس‌های IaaS، زیرساخت‌ها به میزانی قدرتمند هستند که بتوانند از پس تحلیل داده‌های عظیم (Big Data Analytics) بر بیایند. اگر سازمان زیرساخت‌های لازم برای تحلیل و ذخیره‌سازی داده‌ها را در اختیار نداشته باشد، با استفاده از IaaS می‌تواند این کمبودها را جبران نماید.

مزایای IaaS چیست؟

مزایای IaaS چیست و چگونه باعث بهبود فرایندهای کاری می‌شود؟ در ادامه در این‌باره توضیح خواهیم داد.

• هزینه: به لطف IaaS، کاربران از صرف هزینه برای خرید، نگهداری و مدیریت سخت‌افزار سرورهای فیزیکی فارغ می‌شوند و تنها هزینه آن بخشی از سخت‌افزارها را می‌پردازند که نیاز دارند. علاوه بر این در صورتی‌که نیازی به بخشی از منابع نباشد، به سادگی می‌توان منابع را کاهش داد و در هزینه صرفه‌جویی کرد.
• دسترسی‌پذیری: وجود چندین مرکز داده، دست کاربران را در انتخاب سرور در مکانی نزدیک به مشتریان خود باز می‌گذارد. در نتیجه، کاربران سرویس مورد نظر را با تاخیر پایین‌تر و تجربه باکیفیت‌تر دریافت خواهند کرد.
• افزایش پایداری و قابلیت اطمینان: با کمک IaaS، کاربران نگرانی از بابت نگهداری‌های فنی و آپدیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مرتبط با سخت‌افزارها نخواهند داشت. ارائه‌کنندگان خدمات IaaS همچنین معمولا تضمین آپ‌تایم بالا را به کاربران می‌دهند و به این ترتیب کاربران می‌توانند از دسترسی همیشگی سرویس اطمینان داشته باشند.
• بازیابی پس از سانحه: بازیابی پس از سانحه در سرویس‌های IaaS یکی از مواردی است که ارائه‌کنندگان خدمات رایانش ابری معمولا در شرایط استفاده از خدمات خود به آنها اشاره می‌کنند تا به کاربران اطمینان دهند که اطلاعات آنها همواره ایمن خواهد ماند.
• سرعت و انعطاف‌پذیری: کاربران به لطف IaaS می‌توانند یک اپلیکیشن را تنها در چند دقیقه راه‌اندازی و اجرا کنند. علاوه بر این با توجه به میزان تقاضا و رشد کسب‌وکار امکان تغییر ابعاد کاری فراهم است. انعطاف‌پذیری IaaS به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که ایده‌های خود را به سرعت آزمایش کرده و در صورت نیاز، تغییرات مورد نیاز را اعمال کنند.
• مقیاس‌پذیری: IaaSبه کاربران این امکان را می‌دهد که با افزایش یا کاهش نیازها، به سادگی و بدون نیاز به مدیریت پیچیده و زمان‌بر، میزان منابع خود را به دلخواه افزایش یا کاهش دهند.
• بهره‌وری: راه‌اندازی کلود سرور در محل سازمان، نیاز به راه‌اندازی و نگهداری سخت‌افزار و نرم‌افزار دارد که فرایندهای مدیریت توسط نیرو‌های آی‌تی سازمان را می‌طلبد. در IaaS نیاز به بسیاری از این نیرو‌ها حذف می‌شود و نیروهای آی‌تی سازمان می‌توانند بر اهداف دیگری در کسب‌و‌کار تمرکز نمایند.
• امنیت: بسیاری از ارائه‌کنندگان خدمات کلاد از مجموعه‌ تکنولوژی‌ها بهره می‌برند و خط مشی‌هایی را برای حفظ امنیت کاربران و محافظت از داده‌ها و اپلیکیشن‌ها و زیرساخت‌ها در مقابل تهدیدهای امنیتی در نظر می‌گیرند.

IaaS برای چالش‌های خدمات زیر ساخت چه راهکارهایی دارد؟

IaaS با وجود مزایایی که دارد می‌تواند با چالش‌هایی همراه باشد؛ البته این کاستی‌ها معمولا در شرکت‌هایی به چشم می‌خورد که زیرساخت‌های کم کیفیتی را ارائه می‌دهند. به همین دلیل اگر در انتخاب خدمات ابری، دقت به خرج دهید می‌توانید تا سطح بسیار بالایی بر چالش‌ها غلبه نمایید. همچنین برخی از چالش‌هایی که به آنها اشاره می‌کنیم از شناخت ناکافی نسبت به سرویس‌های رایانش ابری ناشی می‌شود و اساسا رایانش ابری راهکارهایی برای آنها دارد.

• مشکلات فنی: از نگرانی‌هایی که در مورد خدمات ابری مطرح می‌شود، احتمال وقوع مشکلات فنی و از دسترس خارج شدن سرویس‌های مشتری است. در این زمینه باید به مفهوم «استخر منابع» اشاره کرد. استخر منابع به این معنی است که در سرورهای ابری، بر خلاف سرورهای مجازی، تعداد بالایی سرور فیزیکی از طریق شبکه به هم متصل شده‌اند و منابع تمامی آنها (از جمله پردازنده، رم، فضای ذخیره‌سازی و پهنای باند شبکه) در کنار هم قرار گرفته‌اند. در نتیجه اگر هر یک از سخت‌افزارهایی که توسط یک مشتری در حال استفاده است، با مشکل مواجه شود، به طور خودکار «مهاجرت بلادرنگ» یا «Live Migration» اتفاق می‌افتد و سرویس کاربر به سرعت به سخت‌افزار جدید منتقل خواهد شد. به این ترتیب می‌توان گفت که نگرانی از بابت خرابی سخت‌افزار در کلود سرور به حداقل می‌رسد. موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد، تضمین‌هایی است که برای فراهم کردن سرویس با کیفیت، پایدار و با آپ‌تایم بالا به کاربر ارائه می‌شود. ارائه‌دهندگان سرویس‌های ابری تضمین حداقل زمان آپ‌تایم را برای سرویس‌های خود می‌دهند تا کاربران از میزان تضمین دسترسی به سرویس‌های خود اطمینان داشته باشند. به همین دلیل پیش از این‌که اقدام به خرید سرویس ابری نمایید، باید از تضمین آپ‌تایم ارائه‌کننده خدمات اطمنیان حاصل نمایید.
• امنیت: یکی از نگرانی‌هایی که در مورد سرویس‌های IaaS عمومی وجود دارد موضوع امنیت است؛ چرا که اطلاعات‌تان را به سرورهای ابری می‌سپارید و دیگر خبری از ذخیره اطلاعات در سازمان شما نیست. اگر قصد استفاده از سرویس زیر‌ساخت ابری را دارید باید اطمینان حاصل کنید که ارائه‌دهنده خدمات، سیاست‌های امنیتی سخت‌گیرانه‌ای را برای محافظت از اطلاعات شما به کار می‌گیرد. از سوی دیگر برخی از تهدید‌های امنیتی به دلیل استفاده از اپلیکیشن‌های قدیمی یا سیاست‌های امنیتی ضعیف اعمال شده از سوی مشتریان سرویس‌های کلود پیش می‌آید. امثال این موارد، تنها به سرورهای ابری محدود نمی‌شود و می‌تواند برای دیگر انواع سرورها نیز پیش بیاید. برخی از ارائه‌کنندگان خدمات ابری، به درخواست هر مشتری، فرایندهای پیشرفته هاردنینگ را در برای مشتریان اجرا می‌کنند تا از حفظ امنیت سرورهای ابری هر کاربر اطمینان حاصل شود.
• پیچیدگی مهاجرت از سرورهای سنتی به زیرساخت ابری: مهاجرت از سرورهای سنتی به زیرساخت‌های ابری شاید در نگاه اول پیچیده به نظر برسد. اما واقعیت این است که هر سیستم مبتنی بر سرور سنتی، امکان مهاجرت به سرویس‌های ابری را دارد. اگر تصمیم به مهاجرت به سرویس‌های ابری را دارید، باید با یک ارائه‌دهنده خدمات ابری وارد همکاری شوید که بتواند تعهدهای لازم برای انتقال ایمن، کامل و بدون هر‌گونه مشکل داده‌ها و سرویس‌ها به زیرساخت‌های ابری را در اختیارتان بگذارد. در صورتی‌که ارائه‌دهنده خدمات کلاد، پیش از این تجربه اجرای کامل مهاجرت ابری برای سایر مشتریان خود را داشته باشد، می‌تواند این فرایند را بهینه‌تر اجرا نماید. همین موضوعات،‌ به طور مشابه، در مورد مهاجرت از یک ارائه‌دهنده سرویس ابری دیگر هم مطرح است.
• محرمانگی داده‌ها: بسیاری از سازمان‌ها نگران به خطر افتادن حفظ محرمانگی داده‌های خود هستند. در این صورت، از یک سو باید از سیاست‌ها و تعهدهای ارائه‌دهنده خدمات ابری در زمینه حفظ محرمانگی اطمینان حاصل شود و از سوی دیگر باید سیاست‌هایی برای تعیین سطوح دسترسی به سرویس‌ها و نیز برقراری امنیت خدمات در نظر گرفته شود. علاوه بر این در صورتی‌که سازمان‌ها قصد داشته باشند، بخش‌های محرمانه خود را از محیط عمومی اینترنت جدا نمایند، می‌توانند «ابر خصوصی» یا «ابر ترکیبی»‌ را پیاده‌سازی نمایند تا اطلاعات و سرویس‌های حساس، در محیط مورد نظر سازمان باقی بماند. برخی از ارائه‌کنندگان خدمات ابری، در کنار ابر عمومی، توانایی و دانش لازم برای پیاده‌سازی، نگهداری و پشتیبانی دو سرویس ابر خصوصی و ترکیبی را نیز دارند.
• تفاوت کارایی نسبت به سرورهای فیزیکی: شاید این‌گونه تصور کنید که سرورهای فیزیکی پیاده‌سازی شده در یک سازمان، نسبت به سرویس‌های IaaS کارایی بهتری دارند. اما در  IaaS برای این چالش نیز راهکاری اندیشیده شده تا مشتریان به خدمات با کیفیتی دسترسی پیدا کنند. برای مثال بسیاری از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات، سطوح متنوعی از خدمات را برای مشتریان مختلف خود در نظر گرفته‌اند که در بسیاری از آنها زیرساخت‌های پیشرفته‌تر از جمله استوریج SSD و پردازنده‌های نسل جدید را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند. به همین دلیل مشتری می‌تواند بدون نگرانی از کارایی و قدرت پردازشی، سطح کیفی خدمات خود را انتخاب نماید.

موارد مهم پیش از خرید سرویس IaaS چیست؟

پیش از این‌که بخواهید سرویس مورد نظر IaaS را از بین ارائه‌دهندگان مختلف انتخاب و خریداری کنید باید برخی از مواردی که در ادامه به آنها می‌پردازیم را مد نظر داشته باشید.

• تیم پشتیبانی قدرتمند و متعهد: پشتیبانی فنی یکی از فاکتورهایی است که تفاوت مهمی را بین ارائه‌کنندگان خدمات رایانش ابری ایجاد می‌کند. در این باره باید به دو موضوع اشاره کرد. دانش فنی بخش پشتیبانی از اهمیت بالایی برخوردار است. در کنار آن، شرکت ارائه‌دهنده باید راه‌های ارتباطی متنوع از جمله ثبت تیکت، چت، تماس تلفنی و ایمیل را در اختیارتان بگذارد.
• ارائه سطوح متنوع خدمات: ارائه سطوح مختلف خدمات موجب می‌شود دست شما در انتخاب سرویس مورد نظر با قیمت‌های متنوع باز باشد. علاوه بر این در صورت نیاز به خدمات با سطح بالاتر می‌توانید از سرویس با کیفیت‌تری بهره‌مند شوید یا حتی با انتخاب سطح پایین‌تر، در هزینه‌های خود صرفه‌جویی نمایید.
• ارائه سرورها در مکان‌های جغرافیایی متفاوت: هر چه سرورهای ارائه‌دهنده خدمات، از نظر جغرافیایی به شما یا کاربران‌تان نزدیک‌تر باشد، تجربه بهتری را در اختیار شما و مشتریان‌تان یا کارمندان قرار می‌دهد. علاوه بر این برخی از سازمان‌ها نیاز دارند سرویس‌های خود را در خارج از کشور راه‌اندازی نمایند و به همین دلیل باید اطمینان داشته باشند که ارائه‌دهنده خدمات از سرورهای خارج از کشور نیز بهره می‌برد.
• توانایی ارائه و نگهداری سرویس‌های مدیریت شده: برخی از سازمان‌ها تمامی فرایندهای نصب، پیکربندی، نگهداری و مانیتورینگ سیستم‌عامل و سرویس‌ها را از طریق متخصصان آی‌تی داخلی سازمان انجام می‌دهند. اما معمولا بیشتر سازمان‌ها نیاز دارند که برخی از این خدمات تخصصی را شرکت ارائه‌کننده خدمات کلود برایشان اجرا نماید تا به این ترتیب از پیچیدگی‌های این فرایندها فاصله بگیرند. این‌جا است که بحث سرویس‌های مدیریت شده (Managed Services) مطرح می‌شود. برخی از شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات، سطوح متنوعی از سرویس‌های مدیریت شده را ارائه می‌دهند و در صورت نیاز سازمان، علاوه بر راه‌اندازی سرویس‌ها می‌توانند عملیات نگهداری، پشتیبانی و مانیتورینگ سرویس‌ها را نیز به عهده بگیرند. اگر قصد استفاده از این سرویس‌ها را دارید، با ارائه‌دهنده کلود سرور تماس بگیرید تا از سرویس‌های قابل ارائه و هزینه آنها مطلع شوید.
• بهره بردن از سخت‌افزارهای با کیفیت: سازمان شما برای نیازهای خود قطعا نیاز به سخت‌افزارهای به روز و قدرتمند دارد. به همین دلیل اطمینان از این‌که ارائه‌کننده خدمات، از سخت‌افزارهای با کیفیت و به روز بهر‌ه‌مند است امری حیاتی محسوب می‌شود.
• ارائه مقیاس‌پذیری پیشرفته: این موضوع یکی از مزایای IaaS است. آیا ارائه‌دهنده خدمات مورد نظرتان، امکان افزایش یا کاهش سریع منابع را در اختیارتان می‌گذارد؟ از سوی دیگر آیا اگر در آینده نیاز به افزایش نامحدود قدرت پردازشی، فضای ذخیره‌سازی، پهنای باند، تعداد آی‌پی و تعداد ماشین مجازی را داشته باشید، می‌توانید روی ارائه‌کننده خدمات مورد نظر خود حساب کنید؟ پیش از خرید دیتاسنتر ابری باید پاسخ این سوالات خود را گرفته باشید.
• حفاظت از اطلاعات کاربر در تمامی شرایط: حفاظت از اطلاعات موضوع بسیار مهم و حیاتی است و پیش از این‌که سرویس مورد نظر خود را خریداری نمایید، باید اطمینان حاصل کنید که ارائه‌کننده خدمات در هر شرایطی از اطلاعات شما محافظت می‌کند و محرمانگی را نیز رعایت می‌نماید.
• تضمین کیفیت خدمات ارائه شده: پیش از خرید باید از تضمین‌هایی که برای ارائه کیفیت سرویس، آپ‌تایم،‌ سرعت شبکه،‌ سرعت استوریج و قدرت پردازشی در اختیارتان قرار می‌گیرد اطلاع داشته باشید.

سخن پایانی

در این مطلب به این موضوع پرداختیم که زیرساخت به عنوان سرویس یا IaaS چیست، چه مزایا و چالش‌هایی دارد و پیش از خرید این خدمات به چه مواردی باید توجه داشته باشید. ابر زس امکان خرید سرور ابری را در سطوح مختلف کیفی در اختیارتان قرار می‌دهد. علاوه بر این اگر نیاز به تعداد آی‌پی پابلیک و تعداد سرور (VM) نامحدود و نیز پنل مدیریتی پیشرفته مبتنی بر اوپن استک دارید، می‌توانید دیتاسنتر ابری ابر زس را انتخاب نمایید. در صورتی‌ که می‌خواهید در مورد این دو سرویس IaaS بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب مقایسه سرور ابری و دیتاسنتر ابری را مطالعه نمایید.