واژه IaaS در واقع مخفف عبارت زیرساخت به عنوان سرویس یا Infrastructure as a Service بوده که یکی از شیوه‌های ارائه خدمات ابری است. در این روش سرویس IaaS منابع را به صورت مجازی در بستر اینترنت ارائه می‌دهد. همچنین باید بدانید که IaaS تنها یک مورد از سه دسته اصلی خدمات ابری است که دو مورد دیگر آن را SaaS و PaaS شامل می‌شوند.
در مدل IaaS، ارائه دهنده خدمات ابری زیرساخت‌های کاربردی در فناوری اطلاعات (IT) مانند منابع ذخیره‌سازی داده، سرور و شبکه را مدیریت کرده و از طریق ماشین‌های مجازی در اختیار سازمان‌ها و افراد قرار می‌دهد. البته در صورتی که معماری، کاربردها و نحوه پیاده سازی IaaS را بشناسید، درک اینکه سرویس IaaS چیست و چه مزایایی دارد برای شما ساده‌تر خواهد شد.
معماری سرویس IaaS چیست؟
در یک مدل IaaS، ارائه دهنده سرویس ابری دارای مولفه‌های اولیه خواهد بود که همگی در مرکز داده یا دیتا سنتر قرار دارند. این مولفه‌ها شامل سرورها، فضای ذخیره سازی و تجهیزات سخت افزاری شبکه و همچنین مجازی سازی و لایه هایپروایزر (Hypervisor) شبکه می‌شود. ناگفته نماند که ارائه دهنده IaaS طیف گسترده‌ای از خدمات و وظایف را دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- صورت حساب دقیق هزینه دریافتی بابت سرویس
- مانیتورینگ سرویس
- گزارش دسترسی‌ها
- فراهم کردن امنیت کامل
- ایجاد تعادل در بار ورودی
- خوشه‌بندی یا تقسیم سرویس
- افزایش انعطاف‌پذیری فضای ذخیره سازی و خدمات
- حفظ اطلاعات کاربر تحت هر شرایطی
این وظایف برای ارائه دهنده یک سرویس IaaS بسیار مهم خواهند بود؛ زیرا به آن‌ها کمک خواهند کرد تا سطح بهتری از خدمات و زیرساخت‌ها را برای کاربران در نظر بگیرند. برای مثال یک کاربر می‌تواند شرایط کنترل بار روی سرور را مدیریت کرده و عملکرد یا پایداری سرویس خود را حفظ کند.
سرویس IaaS چگونه کار می‌کند؟
خوشبختانه دانستن اینکه عملکرد سرویس IaaS چیست چندان مشکل نخواهد بود. به طور کلی مشتریان سرویس از طریق شبکه‌های گسترده (WAN-Wide Area Network) مانند اینترنت می‌توانند به منابع دسترسی داشته باشند. همچنین در صورتی که مشتری بخواهد عناصری از برنامه را نصب کند، خدمات سرویس دهنده ابری را در اختیار خواهد داشت.
برای مثال مشتری می‌تواند که به یک پلتفرم IaaS وارد شود تا یک ماشین مجازی (VM-Virtual Machine) بسازد. همچنین قابلیت‌های دیگر مانند نصب سیستم عامل، استقرار میان‌افزارها مانند پایگاه‌های داده، ایجاد فضای ذخیره پشتیبان برای فایل‌های بک‌آپ (Backup) در آن ماشین مجازی در دسترس هستند.
ناگفته نماند که مشتریان امکان استفاده از خدمات خاص ارائه دهنده سرویس مانند پیگیری هزینه‌ها، نمایش عملکرد و توان سیستم، تعادل ترافیک شبکه، عیب‌یابی مشکلات برنامه و مدیریت بازیابی اطلاعات در شرایط خاص را دارند.
مزایای ارزشمند IaaS
سازمان‌ها سرویس IaaS را انتخاب می‌کنند؛ زیرا این سرویس سریع‌تر، ساده‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر است. همچنین با وجود این سرویس دیگر نیازی به خرید، پشتیبانی، مدیریت زیرساخت‌ها یا استخدام نیروی کار اضافی نخواهد بود. با IaaS یک کسب و کار به راحتی می‌تواند که تمامی زیرساخت‌های مورد نیازش را از کسب و کار دیگری تحویل بگیرد.
اگر بخواهیم بگوییم که مزیت اصلی سرویس IaaS چیست و در چه شرایطی حس می‌شود، باید به موقعیت‌های خاص سازمان‌ها مانند افزایش بار کاری یا آزمایش‌های روی پروژه‌های جدید اشاره کنیم. برای مثال اگر یک کسب و کار بخواهد یک نرم افزار جدید را توسعه دهد، میزبانی از نرم افزار روی پلتفرم‌های IaaS قطعا کم هزینه‌تر خواهد بود.
چالش‌های IaaS که بهتر است بدانید
با اینکه سرویس IaaS مزایای زیادی دارد، اما با چالش‌هایی نیز همراه است که این چالش‌های جزئی کاربر را با کاستی‌هایی مواجه خواهد کرد. البته که این کاستی‌ها بیشتر در شرکت‌هایی دیده می‌شوند که زیرساخت فنی باکیفیتی ندارند. به همین دلیل در صورتی که سرویس دهنده مناسبی را انتخاب کنید، با چنین چالش‌های آزاردهنده‌ای روبه‌رو نمی‌شوید. جالب است بدانید که این ارائه دهندگان برتر این سرویس از روش‌های نوینی در ارائه خدمات IaaS استفاده می‌کنند که این چالش‌ها تا سطح بسیار بالایی کنترل می‌کند. در ادامه به این چالش‌ها پرداخته شده است.
امنیت
بدون شک زمانی که اطلاعات را به یک شرکت سوم یا خارج سازمان می‌سپارید، کنترل دقیقی روی امنیت داده‌ها ندارید. به همین دلیل برخی از سازمان‌ها استفاده از سرویس IaaS را تهدید بزرگی برای امنیت اطلاعات خود می‌دانند.
با قاطعیت می‌توان گفت که این طرز فکر در مورد سرویس‌های IaaS تا حد زیادی غیرمنطقی است؛ زیرا شرکت‌های ارائه دهنده این سرویس از جمله ابر زس ضمانت‌های قابل قبولی را برای حفظ اطلاعات مشتریان ارائه می‌دهند. به طوری که داده‌ها تحت قوی‌ترین سیستم‌های امنیتی حفظ شده و از خطراتی مثل هک یا سرقت اطلاعات در امان می‌مانند.
انعطاف‌پذیری محدود، ارتقاء و نگهداری
ایراد بزرگ دیگری که در سرویس‌های IaaS بیان می‌شود، انعطاف‌پذیری محدود است که به ارائه دهنده سرویس مربوط خواهد بود. برای مثال فرض کنید که قصد دارید حجم استفاده خود را در بازه‌های زمانی خاص متناسب با بار ورودی افزایش دهید. در این شرایط کمبود توانایی‌هایی ارائه دهنده سرویس شما را با مشکل مواجه خواهد کرد و در صورتی که نتواند حجم مناسبی از منابع را در اختیار شما قرار دهد، شما عملا امکان مدیریت کسب‌وکار خود را نخواهید داشت.
اگر شما کاربری نیستید که فشار کاری بالایی دارد، باز هم ممکن است زیان ببینید؛ زیرا در شرکت هایی که کنترل صحیح منابع ندارند، مشتریانی که سطح بالایی از منابع را نیاز دارند بخش بالایی از زیرساخت را اشغال کرده و ممکن است روی کیفیت خدمات شما هم تاثیر بگذارند.
با انتخاب سرویس دهنده قدرتمند که زیرساخت مطمئنی دارد می‌توانید خود را از چنین مخاطرایت به دور نگهدارید.
ما در ابر زس، خدمات خود را در سطح بندی‌های گوناگونی ارائه می‌دهیم (SLA-Service Level Agreement) که مشتریان می‌توانند متناسب با نیاز خود سطح خدمت خاص خود را انتخاب کنند و از دریافت خدمت با کیفیت آسوده باشند.
مشکلات فنی
دیگر چالشی که ممکن است سازمان‌ها را با سرویس IaaS دچار مشکل کند، مشکلات فنی است. به دلایل گوناگون این احتمال وجود دارد که سرور لحظه‌ای از دسترس خارج شده یا به اصطلاح Down شود. در این وضعیت برنامه‌هایی که سازمان‌های با IaaS اجرا می‌کنند، قطعا دچار مشکل خواهند شد.
با قاطعیت می‌توان گفت که سرویس دهنده‌های خوش نام سعی دارند احتمال وقوع این مشکلات فنی را به حداقل برسانند. همچنین در شرایطی که سرویس از دسترس خارج می‌شود، طی بازه زمانی کوتاه اطلاعات و سرویس دوباره در اختیار کاربر قرار بگیرند. در اینجا دوباره اهمیت انتخاب یک سرویس دهنده مناسب بیشتر از قبل حس شده تا چنین چالش‌هایی مشکل‌ساز نشوند.
وابستگی خارجی سازمان‌ها به شرکت‌های شخص ثالث
بدیهی است که استفاده از شرکت‌های شخص ثالث سازمان‌ها را وابسته خواهد کرد. البته در صورتی که به این چالش از دید دیگری نگاه کنیم، می‌توانیم وجود آن را در سرویس IaaS بپذیریم. همکاری سازمان‌ها با هر شرکت شخص ثالثی این وابستگی را به وجود می‌آورد؛ بنابراین با اینکه ممکن است سازمان‌ها با استفاده از IaaS به شرکت‌های دیگری نیاز داشته باشند، اما به دنیایی از امتیازات مثبت مثل کاهش هزینه‌ها، دسترسی سریع به زیرساخت‌ها و… دست پیدا می‌کنند.
همچنین زمانی که یک سازمان برای استفاده از IaaS ارائه دهنده مطمئن با خدمات قابل اطمینان را انتخاب کند، نیازی نیست که نگران این وابستگی باشد و می‌تواند این شرکت را به عنوان شریک تجاری خود بداند.
پرفورمنس پایین‌تر نسبت به سرورهای فیزیکی
شاید سرورهای فیزیکی که در یک سازمان راه اندازی می‌شوند، نسبت به سرورهای مجازی و سرویس‌های IaaS راندمان یا همان پرفورمنس بهتری داشته باشند. اما برای این چالش نیز راهکاری اندیشیده شده تا مشتریان به خدمات با کیفیتی دسترسی پیدا کنند. برای مثال شرکت‌ها در سطح بندی ارائه خدمات (SLA)، زیرساخت‌های حرفه‌ای مانند هاردهای SSD و پردازنده‌های نسل جدید را در اختیار مشتریان خاص خودشان قرار می‌دهند. به طوری که مشتری به راحتی زیرساخت و توان سخت افزاری مناسب را به دست آورد و نگران پرفورمنس سرویس خود نباشد.
سختی پیاده‌سازی کاربردهای سنگین‌تر
یکی دیگر از چالش‌هایی که در IaaS وجود دارد، سختی پیاده‌سازی برخی فعالیت‌های خاص است. برای مثال پیاده‌سازی پردازش‌های سنگین نرم افزاری، شبیه سازی‌ها و استریمینگ (Streaming) کار مشکلی خواهد بود. البته پیاده‌سازی چنین فعالیت‌هایی در زیرساخت‌های IaaS غیر ممکن نیست، بلکه نیاز به ارائه دهنده سرویس قدرتمند خواهد داشت.
کاربردهای IaaS
زمانی که بخواهیم بگوییم که کاربردهای سرویس IaaS چیست و در چه حوزه‌های تکنولوژی دیده می‌شود، باید راجع به تنوع بالایی صحبت کنیم. منابع موجود در سرویس‌های IaaS می‌توانند برای اهداف مختلف و در پروژه‌های گوناگون مورد استفاده قرار بگیرند؛ زیرا منابع ابری این سرویس هیچ محدودیتی از نظر نوع استفاده ندارند. البته که برخی استفاده‌ها از سرویس‌های IaaS رایج بوده و مزایای منحصر به فردی را به همراه خواهند داشت.
محیط‌های تست و توسعه
یکی از اصلی‌ترین کاربردهایی که می‌توان از سرویس‌های IaaS انتظار داشت، ایجاد محیط مناسب برای تست و توسعه پروژه‌های گوناگون است. کسب و کارها یا سازمان‌های گوناگون که به زیرساخت‌هایی مانند سرور یا فضای ذخیره سازی برای تست و توسعه پروژه‌های خود نیاز دارند، می‌توانند از IaaS کمک بگیرند. با انجام این کار بدون پرداخت هزینه زیاد زیرساخت باکیفیت و قابل ارتقا در دسترس خواهد بود.
میزبانی سایت‌های در ارتباط با مشتری
سایت‌هایی که به صورت فروشگاهی راه اندازی می‌شوند و با مشتریان در ارتباط هستند، به زیرساخت‌های قابل توجهی نیاز دارند. در روش‌های سنتی برای راه اندازی این وب سایت‌ها هزینه زیادی صرف تامین تجهیزات سرور و پایگاه داده یا دیگر موارد اینچنینی می‌شد. زمانی که در سرویس IaaS این سایت‌ها میزبانی و راه اندازی شوند، با پرداخت هزینه‌ای به مراتب کمتر زیر ساخت‌های لازم فراهم خواهند شد. همچنین با IaaS می‌توان ظرفیت زیرساخت مورد نظر را به راحتی افزایش داد.
حافظه‌های ذخیره‌سازی داده، پشتیبانی و بازیابی اطلاعات
سرویس‌های IaaS می‌توانند ساده‌ترین و کارآمدترین راه جهت مدیریت داده‌ها در سازمان‌های مختلف باشند. همچنین کسب و کارهایی که منتظر ورود داده‌های حجیم دور از انتظار هستند یا حجم داده‌های مورد نظرشان به صورت پیوسته بیشتر می‌شود، با IaaS دیگر نگران مدیریت داده نخواهند بود. همچنین با IaaS تمرکز بر مدیریت داده‌ها و قوانین ذخیره سازی آن‌ها بسیار ساده‌تر خواهد بود.
نرم افزارهای تحت وب
به طور کلی می‌توان گفت که اکثر زیرساخت‌های برنامه‌های تحت وب توسط IaaS ارائه شده‌اند. به همین دلیل سازمان‌هایی که از برنامه‌های تحت وب میزبانی می‌کنند، می‌توانند برای تامین منابع ذخیره سازی مورد نیاز، سرور یا شبکه‌سازی از IaaS کمک بگیرند. لازم به توضیح است زیرساخت‌هایی که توسط IaaS و به صورت ابری ارائه می‌شوند، با توجه به تقاضای نرم افزارهای تحت وب قابلیت افزایش یا کاهش منابع دارند که مزیت فوق‌العاده‌ای برای دارندگان کسب‌وکار است.
محاسبات با کارایی بالا
در سازمان‌های بزرگ زمانی که حجم کار بالا می‌رود، قطعا نیاز انکار نشدنی به محاسبات با کارایی بالا یا HPC (High-Performance Computing) به وجود خواهد آمد. برای مثال محاسبات علمی، مدل سازی‌ها و طراحی محصولات به چنین محاسبات سنگینی نیاز دارند. البته که ارائه دهنده سرویس IaaS قدرتمند می‌تواند به این نیاز مهم به خوبی پاسخ دهد.
ذخیره‌سازی و تجزیه و تحلیل داده‌های عظیم
در سرویس‌های IaaS زیرساخت‌ها به میزانی قدرتمند هستند که بتوانند از پس تحلیل داده‌های عظیم (Big Data Analytics) بر بیایند. اگر هر کسب و کار یا سازمانی زیرساخت‌های لازم برای تحلیل و حتی ذخیره سازی داده‌ها را در اختیار نداشته باشد، با استفاده از IaaS این کمبودها را جبران خواهد کرد.
توسعه دهندگان بزرگ سرویس IaaS که باید بشناسید
پلتفرم‌های بزرگی هستند که به عنوان بزرگترین ارائه دهندگان سرویس IaaS شناخته می‌شوند. همچنین هر کدام از این پلتفرم‌ها دارای ویژگی‌های خاص در ارائه خدمات خود هستند. به همین دلیل اگر می‌خواهید بدانید که بهترین ارائه کننده سرویس IaaS چیست و خدمات بهتری دارد، باید این شرکت‌ها را بیشتر بشناسید. به طور کلی نیز بهترین ارائه دهندگان جهانی سرویس IaaS به شرح زیر هستند:
- شرکت AWS (Amazon Web Services) که خدمات فضای ذخیره سازی متفاوت مانند Glacier و S3 را ارائه می‌کند. همچنین AWS خدمات Elastic Compute Cloud را برای محاسبات مورد نیاز مشتریان خود دارد.
- پلتفرم ابری گوگل (GCP-Google Cloud Platform) دارای خدمات متفاوت برای ذخیره‌سازی اطلاعات و محاسبات است که توسط موتور محاسباتی گوگل ارائه می‌شوند.
- مایکروسافت آزور (Microsoft Azure) که یکی از بزرگترین پلتفرم‌های ابری دنیا بوده و ماشین‌های مجازی متفاوتی را برای مجازی‌سازی و اهداف محاسباتی در اختیار کاربر می‌گذارد.
موارد بالا نمونه‌های کوچکی از خدماتی هستند که این ارائه دهندگان بزرگ سرویس IaaS در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. همچنین در برخی موارد این خدمات بدون سرور ارائه شده تا هزینه‌های آن‌ها کمتر شود.
نحوه پیاده سازی سرویس IaaS چیست و چه پیش‌نیازهایی دارد؟
زمانی که به دنبال مراحل پیاده‌سازی یک سرویس IaaS هستید، باید به مراحل انجام و پیش‌نیازهای مهم این کار توجه داشته باشید. همچنین قبل از اینکه سرویسی را انتخاب کنید، باید شرایط مربوط به ارائه دهنده سرویس و نیازهای فنی مورد نیازتان را بسنجید. البته که با رعایت همین نکات ساده در هنگام استفاده از سرویس‌های ابری IaaS دیگر با مشکلی مواجه نخواهید شد.
ایجاد شبکه
زمانی که یک سازمان می‌خواهد از شبکه ارائه دهنده سرویس IaaS استفاده کند، باید سوالی مهم را در ذهن داشته باشد. برای مثال آیا ارائه دهنده توانایی دارد که شبکه با زیرساخت کافی را به صورت ابری در اختیارش قرار دهد. با پاسخ به این سوال، سازمان از عملکرد مناسب شبکه مطمئن بوده و دیگر نگران محدودیت‌ها برای گسترش آن نخواهد بود.
فضای ذخیره‌سازی
چالش مهم دیگری که سازمان‌ها در هنگام استفاده از سرویس‌های IaaS با آن روبه‌رو می‌شوند، شرایط ذخیره سازی داده‌ها است. به طور کلی باید مواردی مانند نوع حافظه ذخیره سازی، سطح‌های ارائه خدمات، فضای احتمالی مورد نیاز، سرعت دسترسی به اطلاعات و دیگر موارد این چنینی مورد بررسی قرار بگیرند. همچنین مسائل قانونی برای ذخیره داده‌های کاربران در این سرویس‌ها اهمیت زیادی دارد؛ زیرا سازمان‌های خاص مانند بانک‌ها یا مراکز درمانی اجازه انتقال داده‌های شخصی مشتریان به شرکت‌های ثالث را نخواهند داشت.
بخش محاسبات
اگر قرار است سازمانی یک ماشین مجازی در سرویس IaaS نصب کند، باید از شرایط سرور و عملکرد آن به اطمینان برسد. برای مثال هر سرور واحد پردازشی (CPU) با چند هسته، میزان حافظه یا تعداد ماشین مجازی را پشتیبانی می‌کند. با بررسی این پارامترها، دیگر در محاسبات محدودیتی به وجود نمی‌آید.
امنیت و امکان بازیابی در صورت نقص سیستم
بدون شک مبحث امنیت یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که هنگام ارزیابی خدمات ابری و سرویس‌های IaaS وجود دارد. سازمان در ابتدا باید بفهمد که سطح امنیتی سرویس IaaS مورد نظرش چقدر قابل اطمینان است و امکان بازیابی اطلاعات بسیار ارزشمند را دارد. همچنین برای رسیدن به این اهداف می‌توان مواردی مانند نحوه رمزنگاری شدن داده‌ها، گواهینامه‌های امنیتی، مقررات دسترسی داده‌ها و پایداری سیستم هنگام فشار کاری بالا یا بازیابی داده‌ها هنگام نقص سیستم مورد بررسی قرار بگیرد.
حجم سرور
بررسی و انتخاب سرور در سرویس‌های IaaS کاملا به نیازهای کاربر یا سازمان مورد نظر وابسته خواهد بود. برای مثال هر سازمانی قبل پیاده سازی باید بداند که به چه سروری با چه تعداد واحد پردازشی نیاز دارد. همچنین حجم ماشین مجازی مورد نظر و حافظه در این مرحله از اهمیت زیادی برخوردار است.
توان عملیاتی شبکه و مدیریت کلی سرویس
پارامترهایی مانند سرعت بین ماشین‌های مجازی، پایگاه‌های داده، فضای ذخیره سازی و سرعت اینترنت به خوبی می‌توانند که توان عملیات شبکه یک سرویس IaaS را معرفی کنند. همچنین برای سنجش سطح مدیریت سرویس مواردی مثل تعداد قابلیت‌هایی که کاربر روی آن کنترل دارد، سادگی دسترسی به قسمت‌های مدیریت سرویس یا بخش‌های قابل مدیریت باید بررسی شوند.
جمع‌بندی
در این مطلب از آکادمی ابری زس تلاش کردیم تا توضیح دهیم سرویس IaaS چیست و چه کاربردهای ارزشمندی دارد. البته زمانی می‌توان به کاربردها یا مزایای ایده‌آل این سرویس رسید که سرویس‌دهنده خوبی انتخاب شود. ما در شرکت زس آمادگی داریم تا با ارائه خدمات IaaS شما را در رسیدن به اهدافتان یاری کنیم. با ابر زس خدمات IaaS را با کیفیت بالا دریافت کنید و لحظه‌ای نگران چالش‌های این سرویس نباشید؛ زیرا ما کامل‌ترین خدمات، قدرتمندترین زیرساخت و کمترین زمان Down را در اختیارتان می‌گذاریم.
