سرور اختصاصی چیست؟ بررسی مزایا و چالش‌ها
میلیاردها وب‌سایت متفاوت روی اینترنت وجود دارند و خدمات خود را به کاربران ارائه می‌دهند. هرکدام از این وب‌سایت‌ها بسته به نیاز خود از روش متفاوتی برای میزبانی یا هاستینگ استفاده می‌کنند و یکی از این راهکارها برای سایت‌هایی با تعداد زیادی کاربر، سرور اختصاصی (Dedicated Server) است که یکی از بهترین راهکارهای میزبانی وب محسوب می‌شود. در این مطلب می‌خواهیم به‌طور کامل تشریح کنیم که سرور اختصاصی چیست و چه مزایا و چالش‌هایی نسبت به دیگر انواع هاستینگ و کلود سرور دارد.
سرور اختصاصی چیست؟
کاربران اینترنت در عصر حاضر سطح انتظارات بالایی دارند و باید تمام خدمات را روی تمام دستگاه‌های مختلف در هر لحظه و به‌شکل آنی دریافت کنند. در چنین شرایطی، ارائه خدمات بی‌وقفه می‌تواند به‌منزله مرگ و زندگی کسب‌وکار یا برند شما در برابر رقبا باشد. یکی از بهترین روش‌ها برای تضمین خدمات باکیفیت، استفاده از این نوع سرور است که البته در کنار مزایا، چالش‌های خاص خود را به همراه دارد. اما هاست اختصاصی یا سرور اختصاصی چیست؟
هاست اختصاصی یک ماشین فیزیکی است که به یک کاربر، یک شرکت یا یک اپلیکیشن اختصاص یافته است. اختصاصی بودن این سرور بدین معناست که به‌طور کامل در اختیار شما قرار گرفته، هیچ بخشی از منابع آن به مشتری دیگری اختصاص ندارد و کل سرور برای شماست. بنابراین دسترسی کامل و انحصاری به تمام ویژگی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آن دارید و می‌توانید پیکربندی منابع آن را به هر شکلی که دوست دارید انجام دهید.
البته سرور اختصاصی یا هاستینگ اختصاصی می‌تواند بیش از یک سرور فیزیکی را نیز شامل شود. وب‌سایت‌های با ترافیک بالا، معمولا از چند هاست اختصاصی برای ارائه خدمات استفاده می‌کنند. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد که در ادامه به سه مورد از آنها اشاره می‌کنیم:
- توزیع وب‌سایت روی چند سرور فیزیکی اختصاصی: در این حالت، یک وب‌سایت روی چند سرور اختصاصی توزیع شده و به منابع تمام سرورها دسترسی دارد تا به تعداد بسیار زیادی از کاربران خدمات بدهد.
- توزیع چند نسخه کامل از وب‌سایت روی چند سرور اختصاصی در یک مکان: در این روش، نسخه‌های کاملی از وب‌سایت روی چند سرور فیزیکی قرار می‌گیرد تا در صورت بروز مشکل برای یکی از سرورها، کاربران بتوانند همچنان از وب‌سایت استفاده کنند. در شرایط عادی نیز سرورهای اختصاصی فیزیکی عملیات لود بالانسینگ را انجام می‌دهند.
- توزیع چند نسخه کامل از وب‌سایت روی چند سرور اختصاصی در مکان‌های مختلف: وب‌سایت‌هایی که بازدیدکنندگانی از سرتاسر جهان دارند، می‌توانند از چند سرور اختصاصی فیزیکی در موقعیت‌های مکانی مختلف استفاده کنند تا خدمات خود را در کمترین زمان ممکن به دست کاربران برسانند.
اگر می‌خواهید در مورد سرور بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «سرور چیست؟» را مطالعه نمایید.
چه زمانی به سرور اختصاصی نیاز داریم؟
هر کسب‌وکاری که به خدمات میزبانی وب نیاز دارد می‌تواند از مزایای این نوع سرور بهره‌مند شود اما در چه شرایطی واقعا به سرور اختصاصی نیاز داریم؟ فهرست زیر بعضی از این موارد را شامل می‌شود:
- وب‌سایت‌هایی با ترافیک بالا: اگر در مقایسه با هاست اشتراکی، به سرعت بالاتر و آپ‌تایم بیشتر نیاز دارید، هاستینگ اختصاصی به شما کمک می‌کند تا به منابع سخت‌افزاری اختصاصی از جمله پردازنده، حافظه رم و فضای ذخیره‌سازی دست پیدا کرده و به‌طور کامل آنها را مدیریت کنید. این ویژگی برای پلتفرم‌های تجارت الکترونیک اهمیت ویژه‌ای دارد و اپلیکیشن‌های مبتنی بر وب (وب‌اپلیکیشن) نیز به آن نیاز دارند.
- استریمینگ: پخش زنده محتوا به منابع زیادی از جمله پهنای باند، حافظه رم و فضای ذخیره‌سازی نیاز دارد. برای چنین شرایطی، سرور اختصاصی با ظرفیت بالای حافظه رم و سیستم ذخیره‌سازی پیشرفته به کمک شما می‌آید.
- امنیت بالا: سرور اختصاصی برای کسب‌وکارهایی که امنیت اطلاعات در آنها حرف اول را می‌زند، بهترین گزینه است. البته این موضوع به دانش فنی بالایی نیاز دارد و شرکت‌های متوسط یا بزرگ با حجم اطلاعات زیاد را شامل می‌شود.
- سرورهای دیتابیس: شرکت‌هایی که پایگاه داده بزرگ و با حجم زیاد درخواست ورودی/خروجی دارند، می‌توانند از سرور اختصاصی برای مدیریت دیتابیس استفاده کنند تا فشار این کار را از روی سرورهای وب‌سایت و اپلیکیشن بردارند.
- فضاهای کاری ریموت: سازمان‌هایی که شرایط دورکاری را برای کارکنان خود فراهم کرده‌اند، می‌توانند از سرور اختصاصی برای ذخیره‌سازی ابزارهای آنلاین مورد نیاز، اشتراک‌گذاری فایل‌ها و مدیریت فرایندهای کسب‌وکار استفاده کنند.
- گیمینگ: شرکت‌های ارائه‌دهنده بازی‌های آنلاین و مالتی‌پلیر با استفاده از سرور اختصاصی می‌توانند بهترین تجربه گیمینگ را در اختیار کاربران خود قرار دهند.
- سندباکس و تست: توسعه‌دهندگانی که به محیط ایزوله و امن برای تست قابلیت‌های جدید اپلیکیشن یا وب‌سایت نیاز دارند، می‌توانند از سرور اختصاصی استفاده کنند.
مزایای سرور اختصاصی چیست؟
همان‌طور که تا اینجای مطلب «سرور اختصاصی چیست» گفتیم، سرور اختصاصی برای بسیاری از کسب‌وکارها از بهترین راهکارهای هاستینگ محسوب می‌شود و مزایای زیادی را در بر دارد. در ادامه با مهم‌ترین مزایای آن آشنا می‌شویم.
کنترل و شخصی‌سازی در سرور اختصاصی
با استفاده از هاستینگ اختصاصی، تمام توان یک یا چند سرور فیزیکی در اختیار شما قرار می‌گیرد و مجبور نیستید منابع پردازشی خود را با دیگران شریک شوید. از نظر امکانات شخصی‌سازی نیز هاست اختصاصی وضعیت بهتری نسبت به راهکارهای هاست اشتراکی یا حتی هاست ابری دارد. چراکه در آن تمام ظرفیت حافظه رم، قدرت پردازش CPU و فضای ذخیره‌سازی در دسترس شماست و می‌توانید تمام منابع را بسته به نیاز خود تنظیم کنید. بهینه‌سازی ویژگی‌های سرور نیز کمک می‌کند تا زمان لود، ویژگی‌های امنیتی و فناوری‌های ذخیره‌سازی اطلاعات را مدیریت نمایید. هاست اختصاصی امکان شخصی‌سازی ویژگی‌های زیر را در اختیار شما می‌گذارد:
- نصب سیستم‌عامل، نرم‌افزار و دیگر ابزارهای مورد نیاز
- تعیین دقیق مقدار حافظه رم و ظرفیت فضای ذخیره‌سازی
- تنظیم دقیق قابلیت‌های ارتباطی شبکه
- انتخاب کنترل پنل
- نصب پکیج‌های امنیتی و پشتیبان‌گیری
با رشد کسب‌وکار و تعداد کاربران وب‌سایت، می‌توانید بعضی ویژگی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری هاست اختصاصی را نیز تغییر دهید تا جوابگوی نیازهای جدید شما باشد. البته بعضی سرورها از نظر ارتقاء سخت‌افزاری با محدودیت مواجه هستند و باید هنگام انتخاب سرور اختصاصی به این موضوع توجه کنید.
عملکرد پایدار
تجربه پایدار از یک وب‌سایت و خدمات آن، از مهم‌ترین عوامل در جذب و حفظ کاربران و تقویت برند کسب‌وکار است. عملکرد اپلیکیشن‌ها با هاست اختصاصی بسیار پایدارتر از دیگر انواع میزبانی وب خواهد بود و کاربران نیز این موضوع را حین استفاده از سرویس‌ها حس می‌کنند. پهنای باند سرور، قدرت پردازش CPU و ظرفیت حافظه رم تنها در اختیار کاربران وب‌سایت یا اپلیکیشن شماست و با دیگران به اشتراک گذاشته نمی‌شود. هاست اختصاصی در زمینه پایداری عملکرد، مزایای زیر را در پی دارد:
- حفظ زمان لود مناسب در زمان اوج ترافیک
- یکپارچگی سرعت پردازش در شرایط مختلف
- کاهش تهدیدهای امنیتی
- کاهش داون‌تایم
- کاهش تاخیرهای مرتبط با منابع
- رفع ازدحام شبکه و حذف گلوگاه‌ها
امنیت بالا
از آنجا که هیچ قسمتی از هاستینگ اختصاصی با دیگران به اشتراک گذاشته نشده و شما تنها کاربر سرور هستید، امنیت بالایی را در مقایسه با هاست اشتراکی تجربه خواهید کرد. این موضوع برای سازمان‌هایی با اطلاعات حساس، اهمیت ویژه‌ای دارد. در هاست‌های اشتراکی که چندین وب‌سایت را میزبانی می‌کنند، نفوذ به یکی از وب‌سایت‌ها می‌تواند دیگر وب‌سایت‌ها را نیز با خطر مواجه کند. علاوه بر سرقت اطلاعات، حتی از کار افتادن یکی از وب‌سایت‌ها با روش‌های متداول حمله سایبری باعث از کار افتادن سرور و نهایتا داون شدن تمام سایت‌ها می‌شود.
با استفاده از سرور اختصاصی می‌توانید ویژگی‌های امنیتی را به دلخواه و بسته به نیاز خود تنظیم کنید. اقداماتی مانند حفاظت در برابر انواع حملات محروم‌سازی از سرویس (DDoS)، نصب نرم‌افزارهای ضد ویروس و ضد بدافزار، برپایی فایروال، روش‌های پیشرفته پشتیبان‌گیری و بازیابی اطلاعات، مدیریت دقیق سطوح دسترسی کاربران، رمزنگاری داده‌ها و به‌روزرسانی سیستم‌عامل و نرم‌افزارها، همه در هاست اختصاصی و در بالاترین سطح ممکن می‌شود.
امکان ارتقا سخت‌افزار
سرور اختصاصی از نظر قابلیت ارتقا، انتخاب بهتری در مقایسه با هاست اشتراکی محسوب می‌شود. سرورهای فیزیکی مدرن، امکان ارتقاء حافظه رم، فضای ذخیره‌سازی و ظرفیت ارتباطی را دارند و تأمین‌کنندگان برتر سرور فیزیکی می‌توانند در سریع‌ترین زمان ممکن نیاز شما را برای ارتقاء سخت‌افزاری برآورده کنند. به‌عنوان مثال در صورتی که قصد پخش زنده یک رویداد ویژه یا لانچ محصول جدیدی را دارید و با افزایش ناگهانی ترافیک مواجهید، می‌توانید از ارتقاء سریع سخت‌افزار استفاده کنید.
چالش‌های سرور اختصاصی چیست؟
تا اینجای مطلب «سرور اختصاصی چیست» در مورد مزایای آن صحبت کردیم اما چرا نمی‌توان این راهکار را به تمام کسب‌وکارها پیشنهاد کرد؟ انتخاب نکردن سرور یا هاست اختصاصی به‌عنوان راهکار میزبانی وب چند دلیل اصلی دارد که در ادامه آنها را توضیح می‌دهیم.
هزینه بالای سرور اختصاصی
هزینه، مهم‌ترین چالش هاست اختصاصی است. هزینه این سرورها به‌طور کامل به ویژگی‌های سخت‌افزاری سرور فیزیکی مورد نیاز شما بستگی دارد اما حتی در ساده‌ترین حالت نیز بسیار بیشتر از هاست اشتراکی و سرور ابری (کلود سرور) است و گاه هزینه‌ای چندین برابری را به شما تحمیل می‌کند. پرداخت این مبالغ به ویژه برای کسب‌و‌کارهای کوچک یا استارتاپ‌هایی که هنوز در ابتدای راه هستند، دشوار است.
علاوه بر این در کلود سرور، اگر به بخشی از منابع (شامل پهنای باند شبکه، رم، پردازنده) نیاز نداشته باشید، به سادگی می‌توانید میزان منابع را کاهش دهید تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی نمایید. اما در هاست اختصاصی، حتی اگر از بخشی از منابع استفاده نکنید، مجبور به پرداخت هزینه منابع هستید.
پیچیدگی نگهداری
مدیریت هاست اختصاصی به نیروی متخصص نیاز دارد و مسئولیت کامل مدیریت آن بر عهده شماست. مواردی نظیر به‌روزرسانی سیستم‌عامل و نرم‌افزارها، پیکربندی کامل و تنظیمات سطوح دسترسی را باید خودتان انجام بدهید و این کار به تیم فنی با دانش بالا در زمینه سخت‌افزار و نرم‌افزار احتیاج دارد. البته شرکت‌های ارائه‌دهنده هاست اختصاصی می‌توانند این وظیفه را بر عهده بگیرند اما در ازای این خدمات، هزینه قابل توجهی را دریافت می‌کنند.
علاوه بر این در صورتی که قصد مهاجرت به یک تامین‌کننده خدمات دیگر را داشته باشید، هاست اختصاصی با چالش‌های متعددی مواجه می‌شود و فرایند مهاجرت زمان‌بر و پیچیده خواهد بود. اما فرایند مهاجرت، در سرور هاستینگ و کلود سرور، سریع‌تر و ساده‌تر انجام می‌شود.
تعهد زمانی
شرکت تأمین کننده هاست اختصاصی باید یک سرور فیزیکی را به‌طور کامل برای شما آماده کند و به همین دلیل، معمولا تعهد زمانی بیشتری را در قرارداد با شما لحاظ می‌کند. به طور معمول قراردادهای هاست اختصاصی فیزیکی به‌شکل سالیانه منعقد می‌شوند تا برای هر دو طرف مقرون به صرفه باشند. در صورتی که پیش از پایان قرارداد به هر دلیلی از انتخاب خود منصرف شوید، باید جریمه نسبتا زیادی را پرداخت کنید.
مقیاس‌پذیری محدود
همان‌طور که در بخش مزایا، اشاره کردیم، امکان ارتقا سخت‌افزار از نکات مثبت هاست اختصاصی محسوب می‌شود و می‌توانید به تامین‌کننده سرور، درخواست ارتقا یا تعویض قطعات مورد نیاز خود را بدهید اما در این زمینه [در مقایسه با کلود سرور] با چالش‌هایی مواجه هستید. هنگامی که برای هاست اختصاصی، درخواست ارتقا می‌دهید باید زمانی را برای ارتقا سخت‌افزار مورد نظر خود منتظر بمانید و علاوه بر این، حین فرایند ارتقا، سرویس‌تان متوقف می‌شود.
اما در کلود سرور با چنین مشکلی مواجه نیستید و می‌توانید به سادگی، به سرعت و با هزینه کمتر میزان منابع خود شامل، رم، پردازنده و فضای ذخیره‌سازی را افزایش یا حتی کاهش دهید. در کلود سرور همچنین اگر نیاز به سخت‌افزار قدرتمندتر داشته باشید، امکان انتقال سریع سرویس شما به سرورهای قوی‌تر فراهم است؛ البته به طور معمول، امکان انتخاب هر سخت‌افزار دلخواه خود را ندارید.
علاوه بر این باید اشاره کرد که هر سرور اختصاصی، در نهایت با محدودیت‌هایی در حداکثر ارتقا سخت‌افزار مواجه است؛ در حالی که در کلود سرور چنین موضوعی مطرح نیست و می‌توانید از میزان بسیار بالایی از رم و هسته‌های پردازنده استفاده کنید. کلود سرور شامل چندین سرور فیزیکی است که از طریق شبکه به هم متصل شده‌اند و در کنار هم، سخت‌افزار مورد نیازتان را در اختیارتان قرار می‌دهند. به همین دلیل در سرور ابری تقریبا با هیچ محدودیتی در زمینه حداکثر منابع مواجه نیستید.
هنگام تهیه سرور اختصاصی به چه ویژگی‌هایی توجه کنیم؟
در ادامه مطلب «سرور اختصاصی چیست» به فاکتورهایی می‌پردازیم که باید هنگام خرید سرور اختصاصی به آنها توجه داشته باشید.
نیاز کسب‌وکار
اولین و مهم‌ترین نکته این است که آیا واقعا به هاست اختصاصی نیاز دارید یا دیگر راهکارهای میزبانی وب مانند هاست اشتراکی و کلود سرور گزینه بهتری برای شما است؟ این موضوع کاملا به نیاز کسب‌وکار شما برمی‌گردد. اگر انتظار حجم ترافیک بالا دارید یا ماهیت کسب‌وکار شما به کارایی و پایداری قابل توجه در ارائه خدمات وابسته است، هاست اختصاصی گزینه مناسب‌تری نسبت به هاست اشتراکی است.
همچنین اگر قصد دارید کنترل کامل روی سخت‌افزار و نرم‌افزار داشته باشید و از سخت‌افزارهای دلخواه خود استفاده نمایید، هاست اختصاصی گزینه بهتری نسبت به سرور ابری است. اما در مقابل، سرور ابری امکاناتی از جمله مقیاس‌پذیری نامحدود منابع، امکان کاهش یا افزایش سریع منابع را در اختیارتان می‌گذارد را با هزینه پایین‌تر در اختیارتان می‌گذارد.
پشتیبانی
انتخاب شرکت تأمین کننده سرور اختصاصی به اندازه خود سرور فیزیکی اهمیت دارد. شرکت تأمین کننده باید به‌طور ۲۴ ساعته جوابگوی سؤالات و درخواست‌های شما باشد و در شرایط بحرانی، در سریع‌ترین زمان ممکن مشکلات سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری را برطرف کند.
هزینه
اگرچه هاست اختصاصی در مقایسه با دیگر راهکارهای هاستینگ، هزینه بیشتری دارد اما هنگام خرید سرور فیزیکی باید توجه داشته باشید که در ازای مبلغ پرداختی، دقیقا چه سروری را با چه مشخصاتی دریافت می‌کنید. تأمین‌کنندگان مطرح این حوزه معمولا پلن‌های متعددی را برای نیازهای متفاوت مشتریان خود تعریف کرده‌اند و امکان شخصی‌سازی مشخصات سخت‌افزاری را نیز در اختیار شما می‌گذارند. هزینه ارتقاء سخت‌افزاری در آینده و هزینه تغییر پلن در صورت نارضایتی از پلن کنونی نیز مواردیست که باید مد نظر قرار دهید.
موقعیت سرور
موقعیت سرور فیزیکی نقش مهمی در تجربه کاربری مخاطبین وب‌سایت یا اپلیکیشن شما خواهد داشت. هرچه موقعیت مکانی سرور به کاربران نزدیک‌تر باشد، زمان لود وب‌سایت یا تأخیر در استفاده از خدمات کمتر می‌شود و کاربران حس بهتری به برند شما خواهند داشت. بنابراین هنگام انتخاب تأمین‌کننده هاست اختصاصی به موقعیت مکانی سرور فیزیکی نیز توجه کنید.
جمع‌بندی
در این مطلب به این موضوع پرداختیم که سرور اختصاصی چیست، چه مزایا و چالش‌هایی دارد و هنگام خرید آن به چه ویژگی‌هایی باید توجه داشته باشیم. خدمات مبتنی بر وب و اپلیکیشن‌های تحت وب به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما تبدیل شده‌اند و شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات به زیرساخت فیزیکی قدرتمندی برای پشتیبانی از تعداد بالای کاربر در روز نیاز دارند. هاست اختصاصی از راهکارهای مناسب برای این شرکت‌ها محسوب می‌شود تا بتوانند زمان لود وب‌سایت یا اپلیکیشن خود را تا جای ممکن کاهش دهند، خدمات خود را با تأخیر بسیار کم ارائه کنند و به‌شکل ۲۴ ساعته تجربه لذت‌بخشی را در اختیار کاربران قرار دهند.
اما از سوی دیگر، هاست اختصاصی با وجود مزایایی از جمله امکان شخصی‌سازی کامل، کنترل بر سخت‌افزار و نرم‌افزار و امنیت بسیار بالا، با یک چالش‌هایی مواجه است. در بین چالش‌هایی که اشاره کردیم، «هزینه» مهم‌ترین عاملی است که کاربران را به سوی راهکارهای دیگر سوق می‌دهد. سرور هاستینگ با وجود چالش‌های خاص خود از جمله امنیت بسیار پایین‌تر، کیفیت سرویس ضعیف‌تر در زمان افزایش ترافیک و اشتراکی بودن منابع، می‌تواند برای کاربری‌های ساده انتخاب به صرفه‌تری باشد.
سرور ابری، در مقایسه با هاست اختصاصی، امکان شخصی‌سازی جزئی سخت‌افزار را در اختیارتان قرار نمی‌دهد اما می‌توانید از بین سطوح متنوع سخت‌افزارهای ارائه شده، سطح مورد نیاز خود را انتخاب نمایید. علاوه بر این خرید سرور ابری هزینه پایین‌تری را به همراه دارد و امکاناتی از جمله مقیاس‌پذیری بسیار بالاتر، امکان افزایش یا کاهش سریع منابع و جایگزینی خودکار و سریع سخت‌افزار معیوب با سخت‌افزار سالم را در اختیارتان قرار می‌دهد.
با سرور ابری زَس تنها در چند دقیقه، یک سرور کامل به همراه سیستم‌عامل انتخابی خود را تحویل می‌گیرید. با خرید دیتاسنتر ابری می‌توانید تمامی امکانات یک دیتاسنتر فیزیکی را روی محیط ابری در اختیار داشته باشید و از میزان نامحدود منابع و آی‌پی پابلیک بهره‌مند شوید. علاوه بر این، تیم DevOps زَس می‌تواند در کنار سازمان شما قرار بگیرد تا تحت سرویس‌های مدیریت شده (Managed Services)، فرایندهای نصب، راه‌اندازی، پشتیبانی و نگهداری از سرویس‌های شما را به عهده بگیرد. به این ترتیب سازمان شما نیازی به نیروهای متخصص حوزه کلاد نخواهد داشت و در هزینه‌های شما صرفه‌جویی خواهد شد.
