ابزار امنیتی سوریکاتا چیست؟ + کاربرد، مزایا و معایب + مقایسه با اسنورت

وقتی صحبت از امنیت شبکه به‌میان می‌آید، لیست بلند بالایی از ابزارهای قدرتمند امنیتی به نظرمان می‌رسد و در این بین، یکی از نگهبانان هوشیار و قدرتمند، ابزاری به‌نام سوریکاتا (Suricata) است. Suricata مانند یک میکروسکوپ قدرتمند عمل می‌کند؛ یعنی ترافیک شبکه را ذره‌ذره مانیتور کرده و دنبال هر ناهنجاری یا فعالیت مشکوک می‌گردد. در این مقاله از بلاگ ابر زس، به بررسی عمیق‌تر پاسخ این سوال می‌پردازیم که suricata چیست و مزایای استفاده از آن به عنوان ابزار IDS/IPS را بررسی می‌کنیم.

سوریکاتا چیست؟ نگهبان قدرتمند شبکه در برابر حملات سایبری

سوریکاتا (suricata) یک سیستم تشخیص به شبکه (IDS مخفف Intrusion Detection System) و مقابله با نفوذ شبکه (IDS مخفف Intrusion Prevention System) متن باز است که برای بهبود امنیت شبکه به‌کار می‌رود و با استفاده از مجموعه‌ای از قوانین خاص، قادر است انواع تهدیدهای شبکه را روی تمام سیستم‌عامل‌ها شناسایی و دفع کند. متن باز بودن سوریکاتا باعث شده تا از یک جامعه بزرگ و فعال بهره‌مند شود که به‌طور مداوم قابلیت‌های آن را بهبود می‌بخشند.

سوریکاتا همچنین از خروجی JSON، اسکریپتینگ Lua و نیز قابلیت یکپارچه شدن با ابزارهای متنوع دیگر پشتیبانی می‌کند. این ابزار می‌‌تواند با سایر ابزارهای امنیتی از جمله فایروال‌ها، ابزارهای SIEM (مخفف Security Information and Event Management یا  سیستم مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی) کارایی بالاتری از خود نشان دهد.

کاربرد suricata چیست؟

این ابزار امنیتی مانند یک سگ شکاری آموزش دیده، ردپای مهاجمان به شبکه را دنبال کرده و قبل از هر آسیبی به سیستم‌ها و سرورهای شما، آن‌ها را شناسایی می‌کند. به‌طور کلی، کاربرد سوریکاتا را می‌توان به‌صورت زیر خلاصه کرد:

• شناسایی نفوذگران
• تجزیه و تحلیل ترافیک
• جلوگیری از حملات به شبکه
• جمع آوری اطلاعات برای بهبود شبکه

نگاهی دقیق‌ بر نحوه کار سوریکاتا

سوریکاتا همزمان مانند یک دربان و کارآگاه عمل می‌کند. یعنی علاوه‌بر تشخیص ترافیک مشکوک به عنوان سیستم پیشگیری از نفوذ یا IDS، جلوی آن‌ها را نیز می‌گیرد و به عنوان سیستم پیشگیری از نفوذ یا IPS عمل می‌کند. همین قابلیت، قدرت سوریکاتا را به نمایش می‌کشد. علاوه‌براین، قابلیت انعطاف‌پذیری سوریکاتا امکان تجزیه و تحلیل عمیق پروتکل‌های مختلف و سفارشی‌سازی قوانین را متناسب با نیازهای خاص سازمان شما فراهم می‌کند. در ادامه، نگاه دقیق‌تری بر نحوه کار این ابزار خواهیم انداخت:

۱. شنود ترافیک شبکه

سوریکاتا مانند یک شنودگر حرفه‌ای، روی یک رابط شبکه خاص تنظیم شده و تمام ترافیک ورودی و خروجی را زیر نظر می‌گیرد. تفاوتی ندارد این ترافیک برای چه کسی ارسال می‌شود؛ سوریکاتا می‌تواند تمام آن را مشاهده می‌کند.

۲. تجزیه و تحلیل بسته‌های اطلاعاتی

سوریکاتا بسته‌های اطلاعاتی خام را دریافت کرده و آن را به بخش‌های مختلف مانند هدر، دیتا و ساختارهای دیگر تقسیم می‌کند. به‌عبارتی، مو را از ماست بیرون می‌کشد.

۳. تطبیق با الگوها (Signature)

سوریکاتا بانک اطلاعاتی از Signature یا امضاهای مختلف دارد. این امضاها الگوهای مشخصی هستند که فعالیت مشکوک را در شبکه نشان می‌دهند. سوریکاتا اطلاعات را با این امضاها تطبیق می‌دهد تا ردپای ترافیک مزاحم و مشکوک را شناسایی کند.

۴. بررسی عمیق بسته‌های اطلاعاتی

سوریکاتا را می‌توانید برای بررسی عمیق بسته‌های اطلاعاتی (DPI مخفف Deep Packet Inspection) پیکربندی کنید. در این حالت، این ابزار، به‌طور دقیق‌تر بسته‌های اطلاعاتی را بررسی می‌کند تا تهدیدهای مخرب داخل بسته را شناسایی کند؛ قابلیتی که به شما امکان بررسی داده‌های مانیتورینگ امنیت شبکه (NSM مخفف Network Security Monitoring) را خواهد داد. 

۵. ثبت رویداد و اقدام 

وقتی سوریکاتا مورد مشکوکی را طبق بررسی‌هایش مشاهده کرد، اقدام از پیش تعیین شده‌ای انجام خواهد داد. برای مثال، ممکن است با ثبت یک رویداد خاص، آلارم هشداری برای متخصصان ارسال یا جریان ترافیک مسدود شود.

به بیان ساده، این ابزار تشخیص و مقابله، براساس تجزیه و تحلیل ترافیک شبکه و مقایسه آن با قوانین کار می‌کند. وقتی ترافیک با قوانین یا Signature مطابق باشد، برای انجام اقدام به کاربر خبر می‌دهد. در ادامه، به این موضوع خواهیم پرداخت که منظور از قوانین سوریکاتا چیست.

منظور از قوانین در سوریکاتا چیست؟

یک قانون یا Rule در سوریکاتا مانند یک دستورالعمل است که به این نرم‌افزار امنیتی می‌گوید چه نوع ترافیکی را در شبکه را در نظر بگیرد و چه اقدامی روی آن انجام دهد. قوانین نوعی نقشه راه سوریکاتا محسوب می‌شود. فرمت کلی قوانین در سوریکاتا به‌صورت زیر است:

۱. اقدام (Action)

این بخش از قوانین مشخص می‌کند سوریکاتا هنگام برخورد با ترافیک موردنظر، چه کار کند. مانند کارهایی که در بخش قبلی و در قسمت ثبت رویداد و اقدام مثال زدیم.

۲. سربرگ (Header)

این بخش، ویژگی‌های ترافیک شبکه‌ای را مشخص می‌کند که سوریکاتا باید روی آن تمرکز کند. ویژگی‌هایی مانند:

• پروتکل: (به عنوان مثال TCP ،UDP و ICMP)
• آدرس‌های IP مبدا و مقصد و زیرشبکه‌ها
• جهت ترافیک (ورودی، خروجی یا هر دو)
• پورت‌های مبدا و مقصد

۳. گزینه‌ها

این بخش، شرایط اضافی برای ارزیابی ترافیک تعیین می‌کند و استفاده از آن اجباری نیست. این موارد می‌توانند شامل تشخیص یک رشته یا الگوی خاص داخل بخشی از بسته‌های دیتا باشند یا حتی با کمک آنها، فلگ‌های خاص در هدرهای بسته‌های TCP را تشخیص داد و به طور متفاوتی با آنها رفتار کرد.

پروتکل‌‌های مورد استفاده در سوریکاتا چیست؟

برخی از مهم‌ترین پروتکل‌های این نگهبان شبکه شامل موارد زیر است:

پروتکل‌های اولیه: 

• TCP
• UDP
• ICMP
• IP

پروتکل‌های لایه ۷:

• HTTP
• HTTP/2
• FTP
• TLS/SSL
• SMB
• DNS

سایر پروتکل‌های پشتیبانی شده توسط سوریکاتا:

• Dcerpc
• DHCP
• SSH
• و …

البته این ابزار از بسیاری پروتکل‌های دیگر هم پشتیبانی می‌کند که در این مقاله به آنها نمی‌پردازیم.

مقایسه و بررسی تفاوت Suricata و Snort در یک نگاه

تا این قسمت از مقاله به‌طور کامل بررسی کردیم suricata چیست و چطور کار می‌کند. در این بخش نگاهی به رقیب سالخورده یعنی Snort خواهیم داشت.

انتخاب یک ابزار تشخیص و پیشگیری نفوذ ممکن است کار راحتی نباشد. به‌خصوص وقتی پای انتخاب میان Suricata و Snort به‌میان می‌آید. سوریکاتا به‌طورکلی سریع‌تر و کارآمدتر از Snort است. نگهبان امنیتی قدرتمند سوریکاتا، بر خلاف اسنورت با معماری چند رشته‌ای خود قادر است چندین کار را به‌طور همزمان انجام دهد. درحالی‌که Snort باتوجه به سن و سابقه بالاتر خود، قوانین گسترده‌تری دارد. جدول زیر نمای کلی از تفاوت این دو ابزار امنیتی قدرتمند شبکه به شما خواهد داد. درنهایت، انتخاب میان این دو بستگی به نیاز و اولویت‌های امنیتی شما دارد.

ویژگی	سوریکاتا	اسنورت
توسعه‌دهنده	بنیاد امنیت اطلاعات آزاد (OISF)	Martin Roesch (نگهداری توسط سیسکو)
مجوز	متن باز	متن باز
عملکرد	IDS/IPS/NSM	IDS/IPS
معماری	چندرشته‌ای و با امکان پردازش بهینه همزمان چندین تسک	تک‌رشته‌ای
تمرکز	تشخیص پیشرفته نفوذ	تمرکز بر تجزیه و تحلیل پروتکل و تشخیص مبتنی بر قوانین
نقاط قوت	سرعت بالا، دقت بالا و انعطاف‌پذیری سوریکاتا	سابقه طولانی، سازگاری بالا، مجموعه قوانین گسترده
نقاط ضعف	پیچیدگی بیشتر سوریکاتا، نیاز به منابع بیشتر	عملکرد کندتر، انعطاف‌پذیری کمتر
موارد استفاده	خط مقدم دفاع در شبکه‌های با اندازه متفاوت و محیط‌های حساس	شبکه‌های کوچک و متوسط
قیمت	رایگان	رایگان

بیشتر بخوانید: Snort چیست؟

مزایا و معایب استفاده از سوریکاتا چیست؟

در ادامه مقاله «سوریکاتا چیست؟» سراغ بررسی مزایا و معایب این ابزار امنیتی خواهیم رفت. 

بررسی مزایای Suricata

در بررسی و مقایسه این ابزار با دیگر ابزارهای امنیت شبکه مزایایی به چشم می‌خورد که آن را از دیگر ابزارهای امنیتی متمایز می‌کند. مواردی مانند:

سرعت فوق‌العاده 

برخلاف برخی ابزارهای تشخیص نفوذ، سوریکاتا چند رشته‌ای است. یعنی همزمان از چندین رشته (Thread) CPU استفاده می‌کند. این قابلیت به Suricata اجازه می‌دهد تا وظایف پیچیده را با سرعت بیشتری انجام دهد و حجم بزرگی از ترافیک شبکه را به‌صورت لحظه‌ای تجزیه و تحلیل کند؛ بنابراین بدون تحت تاثیر قرار دادن عملکرد شبکه، تهدیدات به‌سرعت شناسایی می‌شوند. همچنین، سوریکاتا برای مدیریت بهینه حافظه طراحی شده که مصرف منابع را به حداقل و سرعت پردازش را به حداکثر می‌رساند.

مقیاس‌پذیری بالا

Suricata به‌راحتی با رشد سازمان شما سازگار می‌شود. سنسورهای سوریکاتا به‌صورت استراتژیکی در نقاط مختلف شبکه قرار می‌گیرد. با اضافه کردن سنسورهای بیشتر می‌توانید قدرت پردازش را افزایش دهید. ازطرفی، می‌توانید فعالیت این ابزار را برای پردازش اولویت‌بندی کنید. به‌این‌ترتیب، خیالتان راحت است که بخش‌های حیاتی‌ سیستم تحت نظر این نگهبان امنیتی هستند. 

انعطاف‌پذیری مثال‌زدنی

سوریکاتا با استفاده از مجموعه قوانین مختلف امکان سفارشی‌سازی ابزار را برایتان فراهم کرده است. علاوه‌بر قوانین خود این ابزار، امکان پیکربندی تنظیمات آن برای شناسایی تهدیدات مربوط به آدرس آی‌پی، URL یا هش مخرب نیز فراهم است.

مانیتورینگ عمیق شبکه 

سوریکاتا با ردیابی ترافیک شبکه، راجع به الگوی فعالیت‌ها و اتصالات مشکوک شما را آگاه می‌کند. این ابزار همچنین می‌تواند داده‌های مختلف شبکه از جمله اندازه بسته، اطلاعات منبع و مقصد، جزئیات پروتکل و موارد دیگر را جمع‌آوری کند؛ داده‌هایی که به تحلیل رفتار شبکه و شناسایی تهدیدات کمک می‌کند.

بررسی معایب سوریکاتا

کنار تمام مزایا و گنجینه باارزشی از اطلاعات که سوریکاتا دراختیارتان قرار می‌دهد، با چالش‌هایی نیز همراه است. 

 پیچیدگی نسبی

 سوریکاتا انعطاف‌پذیری بالایی ارائه می‌دهد، اما همین انعطاف‌پذیری گاهی اوقات به پیچیدگی منجر می‌شود. راه‌اندازی، پیکربندی و نگهداری موثر سوریکاتا نیازمند داشتن درک کافی از مفاهیم امنیت شبکه، عملکردهای IDS/IPS و زبان‌های اسکریپت‌نویسی برای سفارشی‌سازی قوانین است؛ نیازی که ممکن است برای سازمان‌هایی با تخصص امنیتی محدود چالش‌برانگیز شود.

هشدارهای اشتباه

سوریکاتا برای شناسایی تهدیدات، به قوانین و امضاهای از پیش تعریف‌شده تکیه می‌کند. قوانین بیش از حد سختگیرانه یا منسوخ‌شده باعث تشخیص اشتباه شده و ترافیک مجاز را مورد مشکوک در نظر می‌گیرد؛ درنتیجه باعث ایجاد هشدارهای غیرضروری شده و وقت شما را بابت بررسی تهدیدات اشتباه می‌گیرد.

مصرف بسیار زیاد منابع

درحالی‌که سوریکاتا به‌ سرعت بالا معروف است، همچنان منابع CPU و حافظه قابل توجهی مصرف می‌کند؛ به‌خصوص زمانی که با شبکه‌هایی با پهنای باند بسیار بالا سروکار دارد. درنتیجه ممکن است به ارتقای سخت‌افزار نیاز داشته باشد.

کلیاتی در مورد نحوه نصب و راه‌اندازی Suricata

سوریکاتا روی سیستم‌عامل‌های مختلفی مثل مک، ویندوز، لینوکس و یونیکس قابل نصب است. میزان سخت‌افزار مورد نیاز برای اجرا به کاربری و نوع سرور شما بستگی دارد. معمولا برای استفاده در محیط‌های عملیاتی (Production) به ۴ تا ۸ گیگابایت رم و حداقل دو پردازنده نیاز دارید. البته بعد از راه‌اندازی سوریکاتا می‌توانید باتوجه به نیاز خود، منابع سخت‌افزاری را کم و زیاد کنید.

یکی از راه‌های محبوب استفاده از سوریکاتا، نصب آن روی سیستم عامل اوبونتو است. بعد از نصب نرم‌افزار (از وب‌سایت رسمی آن یا از طریق خط فرمان)، سراغ تنظیمات آن بروید. تنظیمات پیش‌فرض Suricata برای اکثر نیازهای اولیه مانیتورینگ امنیت شبکه کافی است. حالت پیش‌فرض، مود IDS (تشخیص غیرفعال) است. در این حالت، Suricata فعالیت‌های مشکوک شبکه را شناسایی می‌کند. این وضعیت به شما کمک می‌کند قبل از فعال کردن حالت IPS (جلوگیری فعال)، به کمک سوریکاتا با ترافیک شبکه خود آشنا شوید. البته باتوجه به تفاوت‌های هر شبکه، ممکن است نیاز به تغییر تنظیمات پیش‌فرض داشته باشید.

جمع‌بندی

سوریکاتا شبکه شما را از شر هکرها و بدافزارهای مخرب در امان نگه می‌دارد. در این مقاله، به بررسی Suricata به عنوان یک ابزار قدرتمند تشخیص و پیشگیری نفوذ (IDS/IPS) پرداختیم و گفتیم که سوریکاتا چیست.