آشنایی با قابلیت‌ها و کاربردهای گیت‌لب

امروزه کسب‌وکارهای مختلف به ارائه خدمات و محصولات خود ازطریق نرم‌افزارها روی آورده‌اند و به‌همین دلیل، فرآیندهای توسعه نرم‌افزار اهمیت بالایی پیدا کرده است. تیم‌های حرفه‌ای توسعه برای آن که روند کارهای خود را به‌طور یکپارچه پیش برده و بتوانند نتایج باکیفیتی ارائه دهند، به ابزارهایی مانند GitLab نیاز دارند. در ادامه این مطلب از بلاگ ابر زس به این سوال پاسخ می‌دهیم که گیت لب چیست و چه کارهایی انجام می‌دهد؟

GitLab چیست؟

قبل از آن که بخواهیم جزئیات GitLab و ویژگی‌های آن را بررسی کنیم، بیایید ببینیم که گیت لب چیست و چه کاربردی دارد. گیت لب (GitLab) یک پلتفرم گسترده مبتنی بر مخزن گیت تحت وب و برای همکاری مؤثرتر تیم توسعه و انجام کارهای مختلف مانند برنامه‌ریزی، کدنویسی، تست برنامه و … است. تیم‌های توسعه نرم‌افزار از گیت لب استفاده می‌کنند تا بتوانند تمام روند برنامه‌ریزی، کدنویسی، تست، استقرار و نظارت بر نرم‌افزار را در یک مکان واحد انجام دهند و روی این روند،‌ ورژن کنترل داشته باشند.

درحال حاضر، گیت لب به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای افزایش کارآمدی روند عملکرد تیم‌های توسعه شناخته می‌شود. دلیل این مسئله، ویژگی‌های متعددی است که این ابزار برای مدیریت کد، ردیابی مشکل‌ها، امنیت، ایجاد همکاری و … ارائه می‌دهد.

برای آن که بدانیم دلیل محبوبیت GitLab چیست باید قابلیت‌های مهم آن را بررسی کنیم. استفاده از این ابزار به تیم‌های مختلف توسعه نرم‌افزار کمک می‌کند تا بتوانند در تمام روند پروژه، از مراحل اولیه و برنامه‌ریزی گرفته تا راه‌اندازی و تست‌های برنامه، با هم همکاری داشته باشند. نتیجه استفاده از چنین ابزار کاربردی و همه‌جانبه‌ای، بهبود چرخه عمر محصول نهایی نرم‌افزار است و همین موضوع، محبوبیت گیت لب بین متخصصان این حوزه را به همراه داشته است.

قابلیت‌های گیت لب

حالا که تشریح کردیم گیت لب چیست و چه کاری انجام می‌دهد، در ادامه با اصول و مبانی اساسی آن شامل ویژگی‌های اصلی این پلتفرم، کارهایی که در آن انجام می‌شود، اجزای تشکیل دهنده، نحوه استفاده و … آشنا می‌شویم. مبانی اساسی GitLab شامل موارد زیر است:

برنامه‌ریزی

یکی از قابلیت‌های اساسی GitLab ارائه ابزارهای قدرتمند برای برنامه‌ریزی است که به هماهنگی بیشتر تیم توسعه کمک می‌کند. ویژگی‌های برنامه‌ریزی در گیت لب شامل epicها، Milestoneها، گروه‌ها و … است که به سازماندهی و پیگیری میزان پیشرفت پروژه‌های ایجاد شده در گیت لب کمک می‌کند.

کد نویسی

اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های GitLab چیست، باید به فرایند کدنویسی اشاره کنیم. قطعا پلتفرم گیت لب بدون کدنویسی معنایی نخواهد داشت. ابزارهای GitLab به شما کمک می‌کند تا داده‌ها را ایجاد، بررسی و مدیریت کرده و کدهای پروژه را بنویسید و اطمینان حاصل کنید که تمامی اعضای کد روی تسک‌های صحیح مشغول به کار هستند.

تأیید

پس از آن که کدها را در گیت لب نوشتید، می‌توانید بااستفاده از استانداردهای سطح بالایی که برای بررسی کد با گزارش‌ها و تست‌های خودکار در این پلتفرم تعیین شده، کیفیت نهایی آن را بررسی کنید. انواع تست‌ها در گیت لب ارائه می‌شود که برای ارائه یک بازخورد سریع بررسی کیفیت کدها به توسعه دهندگان، بسیار مفید است.

مدیریت پکیج

یکی دیگر از قابلیت‌های گیت لب آن است که به ایجاد پکیج‌های داخلی کمک کرده و به تیم توسعه اجازه می‌دهد تا برنامه‌ها و موارد وابسته به آن‌ها را در پکیج‌ها قرار داده  و به‌سادگی کانتینرها را مدیریت کند.

ایجاد امنیت

در پلتفرم گیت لب می‌توانید طیف قابل‌توجهی از انواع ابزارها و قابلیت‌های امنیتی را استفاده کنید، از جمله: تست امنیت برنامه پویا یا DAST (مخفف Dynamic Application Security Testing)، تست امنیت برنامه استاتیک یا SAST (مخفف Static Application Security Testing)، اسکن وابستگی‌ها (Dependency Scanning)، اسکن کانتینر (Container Scanning). بااستفاده از این قابلیت‌ها، تیم‌های توسعه می‌توانند اپلیکیشن‌های امن ایجاد کنند.

انتشار نرم‌افزار

بااستفاده از قابلیت مشاهده و مرتب‌سازی انتشار برنامه‌ها و امکان انتشار خودکار آن، مدت زمان تحویل اپلیکیشن‌ها کوتاه‌تر می‌شود. این قابلیت‌های GitLab به شما کمک می‌کند تا بدون توجه به تعداد سرورها، نرم‌افزار را به‌صورت zero-touch منتشر کنید.

پیکربندی

امکان پیکربندی برنامه‌ها و زیرساخت‌ها در گیت لب به‌خوبی فراهم شده است. همچنین یکپارچگی آن با کوبرنتیز (Kubernetes) به ساده کردن پیکربندی و تعریف زیرساخت‌های پشتیبانی کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: کوبرنتیز چیست؟

مانیتورینگ

با نظارت روی بخش‌های مختلف، می‌توان از بروز مشکلات نرم‌افزار جلوگیری کرده و آن‌ها را کاهش داد؛ بنابراین می‌توان طبق برنامه، نرم‌افزار را منتشر کرد.

عملکرد تجاری

با دید کلی که GitLab درباره نحوه عملکرد شما در پروژه ارائه می‌دهد، می‌توانید عملکرد کلی تیم را برای حضور در بازار ارتقا دهید. این ویژگی، امکان مدیریت و بهینه‌سازی زمان تحویل پروژه و عملکرد تیم را متناسب با معیارهای ساده‌سازی فرآیند، فراهم می‌کند. می‌توانید معیارهایی برای عملکرد هریک از کاربران، زیرگروه‌ها، پروژه‌های متنوع  و …ایجاد کرده و آن‌ها را کنترل کنید.

ادغام عناصر مختلف

می‌دانید یکی از جذاب‌ترین قابلیت‌های ارائه شده در گیت لب چیست؟ شما می‌توانید مدت زمان لازم برای بررسی و حل مشکلات، زمان عملکرد کارکنان و اعضای تیم، زمان حضور یا غیبت اعضای تیم و … را با ابزارهای ادغام شده در گیت لب، بررسی کنید. برای مثال، قابلیت “Employee Time Tracking” زمان لازم برای حل مشکلات پیش‌آمده را بررسی می‌کند.

امروزه ده‌ها ابزار ردیابی زمان، ازجمله گزینه‌های محبوبی مانند Everhour ،TrackingTime ،TimeCamp و DeskTime دردسترس هستند که امکان ادغام آن‌ها در GitLab وجود دارد.

میزبانی و نصب

از آنجایی که گیت لب برای استفاده روی سیستم‌عامل‌های منبع باز ساخته شده، اغلب ترجیح می‌دهند آن را روی لینوکس نصب کنند. البته امکان نصب GitLab روی ویندوز هم وجود دارد، اما با برخی محدودیت‌ها همراه است که برای رفع آن، می‌توانید GitLab Runner را به‌عنوان جایگزین نصب کنید. پس از نصب و ایجاد حساب کاربری، می‌توانید وارد این پلتفرم شده و بررسی کنید که GitLab چیست و چه گزینه‌های مختلفی برای ایجاد پروژه یا گروه‌ها دارد.

دستورات و فرمان‌ها در GitLab

همان‌طور که قبلاً در پاسخ به این سوال که گیت لب چیست بررسی کردیم، پلتفرم گیت لب، یک رابط مبتنی بر وب یا web-based ارائه می‌دهد که به مدیریت ساده کدها بدون استفاده از خط فرمان (Command Line) کمک می‌کند. البته این به این معنی نیست که کاربران نمی‌توانند خودشان کدها را وارد کنند. چنانچه شما استفاده از خط فرمان را ترجیح می‌دهید، می‌توانید از کدهای دستوری در این پلتفرم استفاده کنید. این دستورات معمولاً عملکردهای مختلفی را اجرا می‌کنند. بیایید ببینیم که رایج‌ترین و مهمترین کدهای دستوری در GitLab چیست و چه کاری انجام می‌دهد.

• کد Git clone؛ برای شبیه‌سازی یک مخزن Git در ماشین local
• Git add؛ برای اضافه کردن فایل‌ها به ناحیه استیج Git
• Git commit؛ برای اجرای تغییرات در مخزن Git
• Git push؛ برای وارد کردن تغییرات از ماشین local شما به مخزن Git
• Git pull؛ برای وارد کردن تغییرات از مخزن Git به ماشین local

دلایل استفاده از گیت لب چیست؟

مزایای زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد دلیل محبوبیت GitLab چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم. برخی از مهمترین مزایای این پلتفرم عبارتند از:

یک پلتفرم جامع DevOps

GitLab به‌عنوان یک پلتفرم DevOps بسیار کامل عمل کرده و هر ابزاری را که برای مدیریت کارآمد روند توسعه نرم‌افزار لازم دارید، در اختیارتان قرار می‌دهد. از برنامه‌ریزی و کدگذاری گرفته تا اجرای تست‌ها، استقرار و نظارت، همه این‌ها در پلتفرم GitLab به‌عنوان یک پکیج کامل قرار گرفته است. قرار گرفتن تمام این ویژگی‌ها در قالب یک پلتفرم واحد، باعث می‌شود تا همه الزامات موردنیاز برای توسعه نرم‌افزار برآورده شده و علاوه‌بر صرفه‌جویی در زمان، بهره‌وری تیم هم افزایش پیدا کند.

همکاری پیشرفته

امکان ایجاد همکاری و هماهنگی اعضای تیم توسعه، یکی از مهمترین ویژگی‌های GitLab است که کار را برای افرادی که روی یک پروژه کار می‌کنند، ساده‌تر خواهد کرد. ویژگی‌هایی مانند درخواست ادغام و بررسی کد، باعث می‎‌شود تا تیم بتواند به‌صورت هماهنگ روی کدها کار کرده و درنهایت، نتایج باکیفیت‌تری را همسو با استانداردهای لازم، ارائه دهد.

مدیریت کارآمد کدها

پلتفرم گیت لب با یک رابط کاربرپسند طراحی شده که روند مدیریت مخازن Git، ایجاد و مدیریت شاخه‌ها و رسیدگی به درخواست‌های ادغام ویژگی‌های مختلف را، ساده‌تر می‌کند. در GitLab کارهای مربوط به مدیریت کد ساده‌تر شده و همچنین نیاز به خط فرمان از بین می‌رود.

روند اتوماسیون با GitLab CI/CD

پلتفرم گیت لب دارای ویژگی‌های ضروری CI/CD است. این ویژگی که تحت عنوان GitLab CI/CD هم شناخته می‎‌شود، به اتوماسیون و خودکار کردن فرآیند توسعه نرم‌افزار کمک می‌کند. زمانی که فرآیندهای مختلف به‌صورت خودکار اجرا شوند، هم در زمان صرفه‌جویی شده و هم بهره‌وری افزایش پیدا می‌کند. در صورتی‌که قصد دارید در مورد CI/CD بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «CI/CD چیست؟» را مطالعه نمایید.

امنیت GitLab

امنیت بالا، یکی از مهمترین ویژگی‌های گیت لب است که به‌لطف احراز هویت دو مرحله‌ای، ادغام LDAP (پروتکلی که به کاربران و اپ‌ها اجازه می‌دهد اطلاعات را در یک دایرکتوری جستجو و مدیریت کنند) و … فراهم می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود تا از امن بودن کد و داده‌ها اطمینان داشته و از دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری شود.

نحوه استفاده از گیت لب

پس از آن که دیدیم قابلیت‌های گیت لب چیست و چه ویژگی‌هایی دارد که برای پروژه‌های مختلف توسعه نرم‌افزاری می‌تواند بسیار کاربردی باشد، بیایید نحوه استفاده از این پلتفرم را بررسی کنیم. به‌طورکلی، گیت لب ماهیتی بسیار کاربرپسند داشته و استفاده آن چندان سخت نیست. برای استفاده از GitLab می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید.

مرحله اول؛ ایجاد حساب کاربری در GitLab

برای آن که بتوانید از GitLab استفاده کنید، باید بعد از نصب، یک حساب کاربری یا اکانت ایجاد کنید. مراحل اصلی نصب و ایجاد حساب کاربری  سخت نیست و می‌توانید آن را در وب سایت آن هم بررسی کنید.

مرحله دوم؛ ایجاد یک پروژه جدید

پس از ایجاد حساب کاربری، حالا می‌توانید روند ایجاد یک پروژه جدید را شروع کنید. برای این کار، کافی است در داشبورد GitLab روی گزینه “New Project” کلیک کنید. سپس می‌توانید یک نام برای پروژه انتخاب کرده و براساس نیاز، برای آن محدودیت‌هایی تعیین کنید.

مرحله سوم؛ وارد کردن کد در پروژه

پس از آن که پروژه را ایجاد کردید، می‌توانید کد را هم ازطریق شبیه‌سازی مخزن پروژه و یا ازطریق آپلود مستقیم فایل‌های کد در رابط GitLab، اضافه کنید.

مرحله چهارم؛ مدیریت کد

پس از وارد کردن کدها، می‌توانید بااستفاده از رابط web-based در پلتفرم گیت لب، آن را مدیریت کنید. روند مدیریت را می‌توانید با ایجاد و مدیریت شاخه‌ها، تسهیل درخواست‌های ادغام و استفاده از عملکردهای مختلف مدیریت کد دیگر، انجام دهید. رابط GitLab باعث می‌شود تا به تعامل خط فرمان نیاز نداشته و بتوانید با سهولت بیشتر از آن استفاده کنید.

مرحله پنجم؛ همکاری مؤثر با تیم خود

یکی از مهمترین ویژگی‌های GitLab آن است که به شما اجازه می‌دهد تا افراد دیگر را به‌عنوان اعضای پروژه به پلتفرم اضافه کرده و با تعیین نقش‌های آن‌ها، به همکاری بیشتر اعضای تیم کمک کنید. همچنین بااستفاده از ویژگی بررسی کد، امکان ارزیابی عملکرد وجود داشته و می‌توانید ببینید که بازخورد اعضای تیم درباره روند پروژه در GitLab چیست و به همکاری بیشتر برای بهبود روند کار، کمک نمایید.

جمع‌بندی

در این مطلب، به‌طور کامل دیدیم که گیت لب چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. اهمیت ایجاد و استفاده از نرم‌افزارها در دنیای امروزه روز به روز بیشتر شده و به همین دلیل، به پلتفرم‌هایی مانند GitLab نیاز داریم تا عملکردهای اساسی فرآیند توسعه نرم‌افزار را بررسی کند.

در صورتی که مایل هستید این سرویس را روی سرور ابری راه‌اندزای نمایید، می‌توانید با ابر زَس تماس بگیرید تا تحت سرویس مدیریت شده گیت لب را روی سرور شما نصب کرده و آماده استفاده تحویل‌تان دهد.