DNS پویا چیست و چه تفاوتی با DNS معمولی دارد؟

DNS پویا (یا DDNS) سرویسی است که به شما اجازه می‌دهد یک آدرس IP داینامیک را به یک نام دامنه ثابت وصل کنید. اینگونه، حتی اگر آدرس IP شما مدام عوض شود، می‌توانید با یک نام مشخص به آن منبع دسترسی داشته باشید. در ادامه به بررسی مفهوم DDNS، مزایا و معایب آن، تفاوت های DNS پویا با DNS معمولی و ارائه‌دهندگان برتر DDNS می‌پردازیم.

DNS پویا (DDNS) چیست؟

آیا تا به حال نیاز داشته‌اید که از راه دور به کامپیوتر خانه خود متصل شوید، اما آدرس IP آن را فراموش کرده باشید؟ شاید قبلا آدرس را یادداشت کرده‌اید، ولی حالا هر کاری می‌کنید وصل نمی‌شود، در حالی که به نظر می‌آید همان آدرس IP همچنان فعال است. به نظر می‌رسد که شرکت خدمات اینترنتی، آدرس شما را عوض کرده است. چطور می‌توان این مشکل را حل کرد، بدون اینکه مجبور باشید برای یک آدرس ثابت هزینه اضافی دهید؟

DNS پویا (DDNS) کلید این ماجراست! این سرویس به سرور، کامپیوتر رومیزی یا هر دستگاه دیگری که از بیرون به آن وصل می‌شوید، اجازه می‌دهد تا آدرس IP که مدام عوض می‌شود را به یک اسم دامنه‌ی ثابت وصل کند. یعنی اگر شرکت خدمات اینترنتی شما (ISP) مدام آدرس IP را عوض می‌کند، شما و کاربران‌تان می‌توانید با به خاطر سپردن یک اسم دامنه‌ی ساده، سرور را پیدا کنید.

چرا برخی از آدرس‌های آی‌پی عوض می‌شوند؟

شاید برایتان سوال باشد که چرا ISPها آدرس آی‌پی اینترنت شما را تغییر می‌دهند؟ در اوایل شکل‌گیری اینترنت، آدرس‌های IP به ندرت تغییر می‌کردند و این موضوع، مدیریت دامنه‌ها را بسیار ساده‌تر می‌کرد. اما رشد سریع وب و افزایش کامپیوترهای خانگی با دسترسی به اینترنت، موجب کمبود آدرس‌های IP در دسترس شد. این کمبود منجر به پیدایش پروتکل DHCP (مخفف Dynamic Host Configuration Protocol) شد. این پروتکل به ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) اجازه می‌دهد به صورت پویا به کاربران خود آدرس IP خصوصی را تخصیص دهند. به عبارت دیگر، به کمک این پروتکل به بیشتر کاربرانی که از اینترنت استفاده می‌کنند، آدرس های آی‌پی خصوصی اختصاص پیدا می‌کند که در اینترنت قابل شناسایی نیستند. اما از طرف دیگر، هر گروه از این کاربران، از طریق یک آدرس آی‌پی عمومی، به اینترنت متصل می‌شوند. هر ISP معمولا مجموعه‌ای از آدرس‌های IP عمومی را مدیریت می‌کنند و آن‌ها را برای مدت زمان مشخص، به گروهی از کاربران اختصاص می‌دهد.

با اینکه معرفی پروتکل IPV6 کمبود آدرس‌های IP را تا حدودی کاهش داد، اما ISPها همچنان از DHCP استفاده می‌کنند؛ زیرا هزینه به‌صرفه‌تری از ارائه آدرس‌های ثابت (Static) دارد. شرکت‌های بزرگ که سرویس‌های اینترنتی مهمی را اجرا می‌کنند، نیاز به آدرس‌های IP ثابت یا «ایستا» از سوی ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی خود دارند تا بتوانند با استفاده از روش‌های استاندارد DNS فعالیت کنند. در مقابل، آدرس‌های IP سرویس‌های کوچک‌تر اغلب توسط ISPها تغییر می‌کند. بنابراین، آن‌ها برای به‌روز نگه‌داشتن رکوردهای DNS خود به یک راه‌حل DNS پویا نیاز دارند. این سرویس‌های کوچک‌تر می‌توانند شامل وب‌سایت‌های کسب‌وکارهای کوچک، وب‌سایت‌های شخصی، دستگاه‌های ضبط ویدئو دیجیتال (DVR)، دوربین‌های امنیتی یا هر سرویس با نیاز به دسترسی آنلاین در خانه یا محل کار شما باشند.

در ادامه مقایسه کامل میان تفاوت های DNS پویا با DNS معمولی خواهیم داشت.

تفاوت DNS پویا و معمولی چیست؟

اما تفاوت های DNS پویا با DNS معمولی چیست؟ DDNS و DNS هردو برای ترجمه کردن اسم‌های دامنه به آدرس‌های IP استفاده می‌شوند. از دید بسیاری از کاربران، این دو سرویس تقریبا شبیه به هم عمل می‌کنند. ولی تفاوت‌هایی اساسی دارند!

سرویس DNS یک سیستم توزیع‌شده‌ی جهانی است که اسم‌های قابل فهم برای انسان‌ها (مثل xaas.ir) را به آدرس‌های عددی IP که کامپیوترها می‌توانند بخوانند، ترجمه می‌کند. به عنوان مثال، در یک توضیح خلاصه می‌توان نحوه پیدا کردن یک آدرس که در مرورگر وارد می‌کنید را توضیح داد. هنگامی که آدرس دامین «xaas.ir» را در مرورگر خود وارد می‌کنید، درخواست شما، به یک سرور DNS‌ ارسال می‌شود و سرور در پاسخ‌، آدرس آی‌پی مربوط به دامین را بر می‌گرداند. حالا سیستم شما می‌داند اطلاعات xaas.ir را باید از کدام سرور میزبان با کدام آی‌پی دریافت کند.

اما DNS پویا راه‌حلی است که DNS معمولی یا ثابت را یک قدم جلوتر می‌برد. DDNS یک سیستم خودکار است که تغییر آدرس IP شما (مشابه سرور در مثال DNS) را زیر نظر دارد و اسم دامنه شما را همیشه به آخرین آدرس IP وصل می‌کند. با DDNS، حتی اگر آدرس IP شما مدام عوض شود، سازمان‌ها و افراد می‌توانند به راحتی به وب‌سایت، سرور یا هر دستگاه دیگری که دارند، متصل بمانند.

DNS بطور جهانی توسط همه‌ی سرورهای DNS پشتیبانی می‌شود و در سطح جهانی برای حل نام دامنه به آدرس‌های IP استفاده می‌شود. از سوی دیگر، DDNS در مقایسه با DNS معمولی، نیازمند پشتیبانی از ارائه‌دهندگان خاصی برای این سرویس است. سازمان‌ها باید برای سرویس DDNS ثبت‌نام کنند و دستگاه‌ها یا روترهای خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که با آن ارائه‌دهنده‌ DDNS خاص کار کند. سرویس‌های مختلفی برای DDNS وجود دارد، که بعضی از آن‌ها رایگان هستند و برخی دیگر هم پولی.

بنابراین در مقایسه DNS پویا (Dynamic DNS) و DNS ثابت به طور خلاصه باید گفت:

• DNS: به آدرس IP ثابت اشاره می‌کند و در صورتی‌که آدرس آی‌پی تغییر کند، نیاز به به‌روزرسانی دستی دارد.
• DDNS: اما Dynamic DNS از آدرس IP پویا استفاده می‌کند که به‌صورت مداوم تغییرات را چک کرده و به‌طور خودکار به‌روزرسانی را انجام می‌دهد.

مقایسه DDNS و IP پابلیک استاتیک

اگر بین انتخاب DDNS و IP استاتیک پابلیک مردد هستید، جدول زیر به شما کمک می‌کند با تفاوت‌های این دو آشنا شوید و تصمیم صحیح‌تری بگیرید.

تفاوت DNS پویا و معمولی از نظر طرز کارکرد

بهتر است تفاوت های DNS پویا با DNS معمولی از نظر کارکرد را با ذکر یک مثال مطرح کنیم. تصور کنید، اینترنت، یک شهر بزرگ با خانه‌های بسیار است و DNS هم نقش دفترچه تلفن این شهر را بازی می‌کند. در یک DNS معمولی، هر خانه (دستگاه شما) یک آدرس پستی ثابت (آدرس IP ثابت) دارد که در طول زمان تغییر نمی‌کند. برای پیدا کردن یک دوست (دستگاه مقصد)، شما باید آدرس پستی دقیق او را از دفترچه تلفن (DNS) پیدا کنید. اما مشکل اینجاست که استفاده از آدرس ثابت برای همه دستگاه‌ها گران است و گاهی ممکن نیست.

اینجاست که DNS پویا به کمک شما می‌آید. برخلاف DNS معمولی، در DNS پویا، آدرس پستی خانه‌ها (دستگاه‌ها) به صورت خودکار عوض می‌شود (آدرس IP پویا) اما نگران نباشید! در این حالت، یک دفترچه تلفن هوشمند (سرویس DDNS) وجود دارد. این دفترچه به محض اینکه آدرس پستی خانه‌ای تغییر کند (دستگاه شما IP جدیدی بگیرد)، به صورت خودکار آپدیت می‌شود. حالا هر وقت بخواهید دوست خود را پیدا کنید (به دستگاه مقصد دسترسی داشته باشید)، کافیست نام او را در دفترچه تلفن هوشمند (سرویس DDNS) جستجو کنید تا جدیدترین آدرس پستی‌اش (آخرین IP) را به شما نشان دهد. به این ترتیب، بدون نیاز به حفظ کردن آدرس‌های پیچیده و در حال تغییر، می‌توانید به راحتی با یک آدرس دامین به دستگاه مورد نظر خود متصل شوید.

DDNS راه‌حلی ساده و خودکار برای مدیریت آدرس‌های IP پویا ارائه می‌دهد و نیاز به به‌روزرسانی دستی را از بین می‌برد و دسترسی بی‌وقفه را (تا جای ممکن) تضمین می‌کند.

انواع DNS پویا (DDNS) چیست؟

تا اینجا به تفاوت های DNS پویا با DNS معمولی پرداختیم و در ادامه انواع DDNS را تشریح می‌کنیم.

• DDNS مبتنی بر استاندارد:

این نوع DDNS بر اساس یک پروتکل شبکه که یک سیستم امنیتی هم دارد، کار می‌کند. سرویس‌های DDNS مبتنی بر استاندارد، اغلب به عنوان یک قابلیت اضافه بر سیستم DHCP استفاده می‌شوند.

• برنامه‌های کاربردی DDNS:

شرکت‌های مختلفی مثل مایکروسافت برنامه‌هایی برای سرویس DDNS توسعه دادند. این برنامه‌ها به سیستم‌ها کمک می‌کنند تا بدون نیاز به صرف وقت زیاد مدیر شبکه (برای به‌روزرسانی دستی تنظیمات) به درستی کار کنند.

• DDNS برای دستگاه‌های نیازمند دسترسی به اینترنت:

برنامه‌هایی وجود دارد که بطور خودکار آدرس IP دستگاه شما را پیدا و ثبت می‌کنند. این برنامه‌ها در داخل شبکه‌ی خصوصی شما روی دستگاه اجرا می‌شوند. آن‌ها با استفاده از یک نام کاربری منحصر به فرد برای دستگاه شما، به سیستم ارائه‌دهنده‌ی DDNS وصل می‌شوند. سپس ارائه‌دهنده‌ی DDNS از این نام کاربری برای اتصال آدرس IP عمومی شبکه‌ی خانگی شما به نام میزبان (یا همان اسم وب‌سایت) که در DNS ثبت شده، استفاده می‌کند.

• DDNS برای تولیدکنندگان تجهیزات امنیتی:

تولیدکنندگان دستگاه‌های امنیتی مختلف، مثل دوربین‌های IP و دستگاه‌های ضبط ویدیوی دیجیتال (DVR)، می‌توانند از سرویس‌های DDNS استفاده کنند تا اطمینان حاصل شود که آدرس‌های IP دستگاه‌ها به طور خودکار به دامنه‌ی صحیح متصل می‌شود. این کار اغلب با استفاده از یک API انجام می‌شود که نرم‌افزار DDNS را با فرم‌ور دستگاه ادغام می‌کند.

دریافت DNS پویا از یک ارائه دهنده خدمات

ارائه‌دهندگان DDNS به شما این امکان را می‌دهند که از محدودیت‌های آدرس IP پویا رها شوید و بتوانید همه چیز را، از یک وب‌سایت ساده گرفته تا یک سرور دوربین مدار بسته، روی یک دستگاه واحد میزبانی کنید.

در ادامه لیستی از برترین ارائه دهندگان DDNS رایگان و پولی را معرفی کرده‌ایم و مقایسه‌ای میان آن‌ها انجام دادیم:

1. Dynu: این سرویس، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای دریافت سرویس DDNS رایگان است. امکاناتی که این سرویس ارائه می‌دهد شامل پنل کنترل، پشتیبانی از نام دامنه سطح سوم و سطح بالا و سرورهای جهانی است.
2. FreeDNS: این سرویس DDNS رایگان برای میزبانی دامنه و زیردامنه (subdomain) با قابلیت فوروارد کردن وب و پنهان کردن URL طراحی شده است.
3. ChangeIP: این سرویس میزبان، گزینه‌های رایگان و پولی را ارائه می‌دهد و این امکان را دارد که یک IP را به یک subdomain در سیستم نگاشت کنید یا در مقابل، با پرداخت هزینه، DDNS را به هر دامنه‌ای متصل کنید.
4. YDNS: این سرویس رایگان میزبانی DNS با تعداد هاست نامحدود برای هر کاربر، پشتیبانی از DNSSEC2 و پیکربندی ایمیل را ارائه می‌دهد.
5. Duck DNS: این سرویس DDNS رایگان با به‌روزرسانی‌های دوره‌ای و اسکریپتی و گواهینامه SSL امضا شده ۲۵۶ بیتی ارائه می‌شود.
6. No-IP: این سرویس رایگان DDNS با قابلیت فوروارد کردن پورت، فوروارد کردن URL، آپ‌تایم ۱۰۰ درصد، پشتیبانی ایمیلی و نیز تلفنی ارائه می‌شود.
7. EuroDynDNS: این ابزار DDNS رایگان با یک نرم‌افزار کلاینت ساده با چندین روتر سازگار است.
8. ClouDNS: این ارائه‌دهنده راه‌حل DNS و DDNS با پشتیبانی از IPv4، پشتیبانی از AAAA IPv6 و اعلان‌ها است.
9. DNS Max: این ارائه‌دهنده سرویس مدیریت شده DNS با سرویس DDNS، فوروارد کردن URL، آمارهای DNS و گزارش‌ها است.

در زیر، جدول مقایسه بهترین ارائه‌دهندگان DDNS را می‌توانید ببینید:

عوامل کلیدی در انتخاب ارائه‌دهنده DDNS

اما برای انتخاب ارائه‌دهنده DDNS به چه مواردی باید توجه کنیم:

• هزینه: یکی از مهمترین عوامل در انتخاب ارائه‌دهنده DNS، به ویژه برای ما ایرانی‌ها، قیمت است که باید به آن توجه کنید.
• امنیت: اطلاعات مهمی روی کامپیوتر و سرورهای شما ذخیره شده و باید اطمینان داشته باشید که هکرها نمی‌توانند به اطلاعات اتصالی شما دسترسی پیدا کنند.
• قابلیت اطمینان: برای اطمینان از اینکه در مواقع ضروری به دستگاه‌ها و سرورهای خود دسترسی داشته باشید، بررسی کنید که ارائه‌دهنده‌ی DDNS چه تضمینی در مورد در دسترس بودن دائمی سرویس (uptime) می‌دهد.
• سادگی: برخی از ارائه دهندگان DDNS دارای رابط‌ها و منابعی هستند که یادگیری آن‌ها نسبت به باقی ارائه‌دهندگان دشوارتر است و به دانش فنی عمیق‌تری برای راه‌اندازی نیاز دارد.
• پشتیبانی: پشتیبانی کامل از مهمترین خدماتی است که یک ارائه‌دهنده DDNS باید به خوبی انجام دهد. علاوه بر این، برخی از ارائه‌دهندگان سرویس‌های گران‌قیمت‌تر با پشتیبانی پیشرفته‌تر را ارائه می‌دهند.
• انعطاف‌پذیری: یک ارائه‌دهنده DNS پویا باید در کنار تمامی خدمات خود، انعطاف‌پذیری مناسبی هم داشته باشد تا به خوبی با سازمان شما هماهنگ شود.
• امکانات و ویژگی‌ها: قبل از انتخاب حتما بررسی کنید که ارائه‌دهنده DDNS چه ویژگی‌هایی را به شما ارائه می‌دهد و شما چه می‌خواهید. به عنوان مثال آیا نام‌‌های هاست متعدد یا دلخواه و نیز گواهینامه SSL برای افزایش امنیت نیاز دارید؟
• شهرت: طبیعتا ابزاری که از شهرت خوبی بین رقبا داشته باشد، احتمالا خدمات خوبی را هم ارائه می‌دهد.

مزایای DDNS چیست؟

اما چرا باید از DDNS استفاده کنیم؟ در ادامه، لیستی از مزایا و قابلیت‌هایی که DDNS را به یک سرویس محبوب تبدیل کرده، ارائه شده است:

• مدیریت ساده‌ی آدرس IP پویا: با استفاده از DDNS می‌توانید یک اسم دامنه‌ی ثابت را به آدرس IP پویا وصل کنید. اینگونه، حتی در صورت تغییر آدرس IP شما، هم شما و هم کاربران‌تان می‌توانید با استفاده از همان اسم دامنه به دستگاه یا سرور خود دسترسی داشته باشید.
• در دسترس بودن سرویس‌ها: با DDNS می‌توانید به جای آدرس IP که دائماً در حال تغییر است، از یک نام دامنه (hostname) برای دسترسی به سیستم‌ها و وب‌سایت خود استفاده کنید.
• لیست مجاز (Allowlists): بعضی از دستگاه‌ها طوری پیکربندی می‌شوند که فقط اجازه دسترسی به کامپیوترهای خاصی را می‌دهند. اما اگر آدرس IP آن کامپیوترها مدام عوض شود، تنظیم لیست مجاز با آدرس IP بسیار دشوار است. با DDNS می‌توانید لیست مجاز را بر اساس اسم دامنه تنظیم کنید.
• میزبانی وب‌سایت‌ها: DDNS به شما کمک می‌کند تا وب‌سایت یا وب‌سرویس‌هایی با نام دامنه ثابت راه‌اندازی کنید، حتی اگر از آدرس IP پویا استفاده می‌کنید.
• اتوماسیون DNS: سرویس DDNS فرآیند تغییر رکوردهای DNS را خودکار کرده و از بروز خطا جلوگیری می‌کند.
• کنترل دستگاه‌های هوشمند: خیلی از دستگاه‌های هوشمند خانگی مثل دوربین‌های امنیتی، برای امکان کنترل و مشاهده از راه دور به آدرس آی‌پی ثابت یا DDNS نیاز دارند. با استفاده از DDNS می‌توانید یک اسم دامنه‌ی ثابت به این دستگاه‌ها وصل کنید و بدون نیاز به صرف هزینه برای خرید آی‌پی ثابت، از راه دور به آن‌ها دسترسی داشته باشید.
• اتصال به سرویس‌های شبکه خانه یا شرکت: DDNS به شما امکان می‌دهد تا با استفاده از یک نام دامنه ثابت به شبکه‌های منزل یا شرکت متصل شوید و به فایل‌های به اشتراک گذاشته شده، دسکتاپ یا سایر سرویس‌ها دسترسی داشته باشید. 
• پشتیبانی ابری: آدرس IP‌های منابع ابری، مثل وب‌سایت‌ها یا نرم‌افزارهایی که روی بستر اینترنت کار می‌کنند، ممکن است در طول زمان تغییر کنند. این تغییر معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که شما از یک سرویس ابری خاص، آدرس IP ثابت (که به آن Public IP Address هم می‌گویند) را خریداری نکنید. DDNS با به‌روزرسانی خودکار رکوردهای DNS، اطمینان حاصل می‌کند که اسم دامنه‌ی شما همیشه به آخرین آدرس IP منبع ابری وصل باشد.

معایب DDNS چیست؟

درست است که DDNS مزایای زیادی دارد، اما مدیران شبکه باید از محدودیت‌ها و چالش‌های آن هم آگاه باشند در ادامه معایب DDNS را بررسی کرده‌ایم:

• وابستگی به ارائه‌دهنده‌ی DDNS: کارکرد DDNS به در دسترس بودن و عملکرد ارائه‌دهنده‌ی سرویس بستگی دارد. این مورد می‌تواند تحت تأثیر توافق‌نامه سطح خدمات (SLA)، ترافیک سنگین شبکه یا مشکلات فنی قرار بگیرد.
• تأخیر در فرآیند حل DNS: به دلیل وجود یک مرحله‌ی اضافی برای تماس با ارائه‌دهنده‌ی DDNS و به‌روزرسانی رکورد DNS، ممکن است در فرآیند حل DNS (تبدیل آی‌پی پابلیک به آدرس دامین متناظر) تأخیر ایجاد شود. این موضوع می‌تواند کاهش پایداری ارائه سرویس را به همراه داشته باشد.
• تعارض با برخی خط‌مشی‌های شبکه: DDNS ممکن است با برخی خط‌مشی‌ها یا مقررات شبکه‌ای، مثل قوانین فایروال، فیلترینگ DNS یا قوانین حریم خصوصی اطلاعات، در تضاد باشد.
• آسیب‌پذیری‌های امنیتی: در صورت به خطر افتادن یا پیکربندی اشتباه ارائه‌دهنده‌ی DDNS یا نرم‌افزار سرویس‌گیرنده، ممکن است DDNS در معرض آسیب‌پذیری‌های امنیتی یا ریسک قرار بگیرد.

امنیت DDNS

امکان به‌روزرسانی ارتباط بین نام دامنه و آدرس IP، هم به نفع مجرمین سایبری و هم به نفع سازمان‌هاست. بسیاری از شرکت‌ها از لیست‌های سیاه (blocklist) استفاده می‌کنند که شامل آدرس IP‌های مخرب شناخته‌شده است. آن‌ها از طریق بررسی ارتباط با این آدرس‌ها، بدافزارهای نصب‌شده روی سیستم‌هایشان را شناسایی می‌کنند.

• مشکل اینجاست که با DDNS، نویسنده‌های بدافزار می‌توانند خیلی راحت‌تر از لیست‌های سیاه فرار کنند. چون بدافزار می‌تواند به جای آدرس IP، درخواست‌ها را به نام‌های دامنه بفرستد. حالا اگر این نام‌های دامنه با DDNS پیکربندی شده باشند، مهاجمین می‌توانند خیلی راحت‌تر آدرس IP را عوض کنند و از لیست‌های سیاهی که بر اساس IP کار می‌کنند، فرار کنند.
• یک مشکل دیگر با DDNS این است که می‌تواند سوءاستفاده را در حملات فیشینگ برای سازمان‌ها راحت‌تر کند. اگر یک مهاجم بتواند کنترل مکانیزم به‌روزرسانی DDNS را به دست گیرد، می‌تواند کاربران را به سایتی که خودش کنترل می‌کند و شبیه به سایت اصلی است، هدایت کند. کاربر با ورود به این سایت فکر می‌کند به سایت اصلی وصل شده و ممکن است اطلاعات شخصی خود را در آن وارد کند.

سخن پایانی

در این مطلب تفاوت های DNS پویا با DNS معمولی را بررسی کردیم و به مقایسه کامل DNS پویا و معمولی پرداختیم. حالا به خوبی می‌دانید DDNS چیست، چه مزایا و معایبی دارد و برترین ارائه‌دهندگان DDNS رایگان کدامند.