ظهور پدیده‌ای به نام رایانش ابری

تاریخچه رایانش ابری

در دهه اخیر کلید واژه رایانش ابری یا سرورهای کلود جز کلید واژه‌های برتر جستجو در موتورهای جستجو شده و با توجه به این موضوع، شاید تصور شود که رایانش ابری از قدمت کوتاهی برخوردار است. اما جالب این است که شروع ایده رایانش ابری را می توان همزمان با پیدایش اینترنت دانست. مفهوم رایانش ابری اولین بار توسط جان مک کارتی در دهه 1960 مطرح شد. او درباره طرح فراگیری اینترنت گفته بود ” روزی خواهد رسید که محاسبات به صورت یک سرویس عمومی ارائه خواهد شد” و با طرح این ایده اولین جرقه‌های رایانش ابری را ایجاد کرد. چند سال بعد یعنی سال 1966 داگلاس پارک هیل در کتاب “The challenge of the Computer Utility” به تبیین و توضیح این ایده پرداخت. سال‌ها بحث شده که اولین بار چه کسی دقیقا از اصلاح رایانش ابری استفاده نموده است و به صورت دقیق معین نشده، اما طبق نقل قول‌هایی که وجود دارد این کارمندان شرکت Compaq  بودند که این اصلاح را رواج دادند. اما به طور رسمی استاد دانشگاه تگزاس پروفسور رامنات چلاپا در سخنرانی خود از این واژه استفاده نمود. این موارد نشان دهنده این است که این صنعت به صورت تدریجی ایجاد شده و افراد بسیاری در توسعه آن نقش داشتند به همین علت ما به بررسی ریشه‌های این صنعت می پردازیم.

تولد اینترنت

اولین نسل اینترنت با نام آرپانت در دهه 1960 برای مصارف نظامی توسط دولت آمریکا و DARPA ایجاد شد و تنها برای ارتباط محدود از آن استفاده می‌شد و تمام سیستم‌ها با کابل‌های terminal به هم متصل بودند. البته هر وقت اسم اینترنت به ذهن خطور می‌کند ما از آن توقع صفحات وب مخصوصا گوگل را داریم اما در آرپانت نه از صفحات وب خبری بود نه از پست الکتریکی این اختراع اولین قدم برای ساخت دنیای الکتریکی بود و اولین بستر برای رایانش ابری. البته شاید در آن زمان کسی تصور نمی‌کرد که این ارتباط محدود آنقدر بزرگ شود که تمام دنیا را به خود وابسته کند.

مجازی‌سازی و ماشین‌های مجازی

هر وقت در باره سرورهای ابری صحبت می‌کنید بدون شک باید درباره مجازی سازی هم صحبت کنیم و در یک کلام رایانش ابری یک نوع مجازی سازی است. اما سوال اصلی این است که مجازی سازی چیست؟

خوب اجازه دهید با طرح یک مثال جلو برویم شما تصور کنید برای سازمان خود به چند سرویس نیاز دارید که هر کدام نیاز به یک سیستم عامل دارد و این را می‌دانیم بر روی هر سخت افزار به صورت همزمان تنها یک سیستم عامل کار می‌کند. خوب چند راه بیشتر نداریم:

• تعداد زیادی سیستم خریداری کنیم البته با توجه به قیمت بالا و هزینه نگهداری ورشکست می شویم
• چند سرویس را بروی یک سرور قوی نصب کنیم که با توجه به محدودیت سیستم عامل ممکن است سرویس‌ها با هم تداخل داشته باشند و باعث خرابی هم شوند.
• یک سرور قوی خریداری کنیم و آن را به چند سرور کوچک تبدیل کنیم و هر سرور دارای یک سیستم عامل مجزا البته به صورت مجازی باشد.

در بین راه های ارائه شده تنها راه عملی گزینه سوم است، و می توان از لحاظ هزینه نیز روی آن حساب کرد. تقریبا تمامی سرورها در دنیا کنونی از مجازی سازها استفاده می کنند. البته باید خاطر نشان کرد که مجازی سازها با یکدیگر تفاوت دارند که در مقالات آشنایی با مجازی سازی به آن اشاره شده است.

استفاده از مجازی سازها حدودا به 48 سال پیش یعنی سال 1972 باز می گردد و اولین بار شرکت IBM از این تکنولوژی استفاده نمود.

وب اولین SAAS

با به وجود آمدن وب و اختراع www توسط تیم لی اولین ارتباط بین hypertextها و سایر منابع ایجاد شد. البته هنوز از مرورگرها خبری نبود و پهنای باند کمی هم برای این ارتباط اختصاص داده شده بود. اما به تدریج با بهبود و گسترش ارتباطات شرکت‌ها، دانشگاه‌ها به سمت اینترنت جذب شدند و این صنعت روز به روز بزرگ تر شد. شرکت‌های بزرگ برای کنترل فروش از برنامه‌های یکپارچه CRM استفاده می‌کردند. این برنامه‌ها سهم بسزایی در مدیریت مشتریان داشته و می توان از آنها به عنوان SAAS یا Software as a service نام برد.

Software as a service سرویسی که بر مبنای حق استفاده و مجوز دهی اپلیکیشن‌ها ایجاد شده به این معنا که شما یک اپلیکیشن را روی یک سرور نصب می‌کنید و دیگر کلاینت‌ها نیاز به نصب آن برنامه ندارند و می‌توانند از طریق وب از اپلیکیشن استفاده کنند.

پیدایش IaaS

در سال 2006 با پیدایش Infrastructure-as-a-Service به عنوان سرویس زیر ساخت که برمبنای تمرکز در انجام محاسبات و ذخیره سازی سیستم‌ها طراحی شده بود، قدم بزرگی در رایانش ابری برداشته شد. شرکت‌های بزرگ مانند آمازون تلاش می‌کردند با بهبود در ارائه خدمات و سریعتر نمودن محاسبات خود را از دیگر رقبا متمایز کنند و سهم خود را در این بازار جدید به دست آورند. همچنین سرویس‌های ما قبل iaas هم مانند Servermania  با قبول کلود و سرورهای ابری به این صنعت ملحق شدند و راه برای گسترش سرویس‌های دیگر کلود هموار شد.